İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler derslerinde tarihsel kavramların öğretiminde bilgi ve kavram haritası kullanımının başarıya etkisi

ÖZETBu araştırma; öğrencilerin Sosyal Bilgiler derslerinde tarihsel kavramları öğrenmelerinde bilgi ve kavram haritalarının başarıya etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, İstanbul ili, Ümraniye ilçesinden bir ilköğretim okulunun I. kademesinden farklı 5. sınıf şubeleri araştırmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Örneklem grubu 77 öğrenciden oluşmaktadır.Araştırmada, amaca ve konuya uygun olarak; nicel araştırma tekniklerinden anket ve bilgi testi, nitel araştırma tekniklerinden de açık uçlu soru formu, mülakat kayıtları, video- kamera görüntüleri kullanılarak verilere ulaşılmıştır. Nicel ve nitel araştırma teknikleri bir arada kullanıldığından araştırma çoklu yönteme örnektir.Araştırma yarı deneysel modelde olup, İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersi 'İslamiyet'in Doğuşu, Yayılışı ve Türkler' ünitesi boyunca devam etmiştir. Uygulama başlamadan önce her iki gruptaki öğrenciler Sosyal Bilgiler ders başarılarına göre eşitlenmiştir. Her iki gruba da kişisel özellikleri öğrenmeye yönelik anket uygulanmıştır. Deney grubunda dersler bilgi ve kavram haritalarıyla, kontrol grubunda ise geleneksel yöntemlerle işlenmiştir. Çalışmanın sonunda her iki gruba da, bilgi testi ve açık uçlu soru formu uygulanmıştır. Sadece deney grubundan belirlenen 11 öğrenci ile mülakat yapılmıştır. Çalışma sırasında deney grubunun bazı dersleri viedo-kamera ile kaydedilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda; bilgi ve kavram haritalarının Sosyal Bilgiler ders başarısına ve kavram öğrenmeye etkisi irdelenmiştir. İstatistiksel değerlendirmelerde frekans, yüzde ve puan ortalamaları bulunmuş, Wilcoxon testi ve Mann Whitney-U testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; ·Sosyal Bilgiler derslerinde bilgi ve kavram haritalarının kullanımı öğrencilerin ders başarısını artırmakta ve kavram öğrenimini olumlu etkilemektedir. ·Bilgi ve kavram haritalarıyla işlenen derslerde öğrenciler tarih derslerinden sıkılmamaktadır ve zihinsel açıdan aktiflerdir.·Bilgi ve kavram haritaları öğrencilerin sözlü ve yazılı ifadelerinin Türkçe dil yapısına uygun biçimde gelişimine katkı sağlamaktadır.·Ders kitaplarında seviyenin üzerinde ve çok sayıda kavram kullanılması öğrencilerin kavram öğrenmesini olumsuz etkilemektedir. ABSTRACTThe aim of this research is to determine, learning historical concepts in Soscial Studies lessons by using knowledge and concept maps influence on academic success. The participant students are choosen at different 5. grades' section which are in Umraniye district of Istanbul. In total 77 students participated to study.The techniques which are applied (related with aim and subject); questionnaire and knowledge test is used in quantitative research, open-ended question paper, the registration of interview and the registration of video-camera is used in qualitative research. Because of using quantitative and qualitative searching techniques together, this research is an example of multiple methods.The research was semi-trial model and it concerned with the unit of "Birth and pasture of the Islamic faith and Turks" in 5. grades. Prior to study, in 5. grade social studies lessons examinations point mean of the students in both groups (control and experimental) are reached. To learn the personel qualifications, the questionnaire is applied both groups. In experimental group the knowledge and concept maps are, in control group the traditional instructions are used.At the end of the study, knowledge test and open-ended question paper is applied in both groups. There is an interview made with the 11 students which are choosen from experimental group. During the application process some lessons of experimental group werevideo recorded. At the end of the data evaluation, influence of knowledge and concept maps and learning historical concept were investigated. In statistical evaluations; frequency, percentage and post-test point meansare were found. Wilcoxon test and Mann Whitney-U test were applied. The results are presented as tables.Research findings are as follows:·Using knowledge and concept maps in social studies lessons increase the success of the students and effects learning concept positively.·The students do not get bored of the history lessons when knowledge and concept maps are used at the same time, and they are logically active.·Knowledge and concept maps helps the students to develope the verbal and written expressions fitting in Turkish grammer. ·In history textbooks, using lots of upper level concepts effects the students concept learning negatively