Koroner arter hastalığı ile IL-1 reseptör antagonist gen polimorfizminin moleküler düzeyde incelenmesi

ÖZETKORONER ARTER HASTALIĞI İLE IL-1 RESEPTÖR ANTAGONİST GEN POLİMORFİZMİNİN MOLEKÜLER DÜZEYDE İNCELENMESİ Dünyada ve Türkiye de toplumun çoğunu etkileyen ve ölümlere neden olan hastalıklardan biri kalp hastalıklarıdır. Kalp hastalıklarından en önemlisi koroner arterlerin aterosklerozu sonucu meydana gelen Koroner Arter Hastalığı (KAH)'dır. KAH pek çok risk ve genetik faktörlerden etkilenen bir hastalıktır. Ateroskleroza katılan pek çok molekülü sentezleyen genlerdeki varyasyonların KAH ile ilişkisinin olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca İnterlökin-1 Reseptör antagonist (IL-1RN) genindeki varyasyonların KAH gelişimi üzerinde etkisi olabileceği ifade edilmiştir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye de IL-1RN'in hangi varyasyonun KAH için risk faktörü oluşturduğunu belirlemek ve ileride genetik test geliştirerek bu hastalık riskinin erken belirlenebilmesi ile gelecekte bu hastalığın gelişiminin önlenmesini sağlayabilmektir. Çalışmamızda Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Hastanesine kardiyak şikayetleri doğrultusunda gelen kişilere anjiyo yapılmış ve anjiyo sonuçlarına göre kişiler a) KAH (ayrıca KAH'da tek damar hastalığı à 1DH; üç damar hastalığı à 3DH olarak iki alt gruba ayrılmıştır) ve b) normal olarak iki gruba ayrılmıştır. KAH ve normal grubuna Yüksek Dansiteli Lipoprotein (HDL), Düşük Dansiteli Lipoprotein (LDL), Total Kolesterol, C-Reaktif Protein (CRP), fibrinojen gibi biyokimyasal testler ve IL-1RN Değişken Sayıdaki Ardışık Tekrarlar (VNTR) polimorfizmi gibi genetik analizler uygulanmıştır. Yüksek CRP seviyesi, cinsiyet, sigara kullanımı, Diabetes Mellitus (DM)'a sahip olma gibi kriterler göz önüne alındığında KAH ile normal grubu arasında önemli farklılık bulunmaktadır. Buna rağmen, yaş, boy, kilo, Vücut Kitle İndeksi (VKİ), HDL, Total Kolesterol/ HDL, fibrinojen, ailesel KAH, hipertansiyon geçmişi, kişide Periferik Arter Hastalığı (PAH) ve karotit arter hastalığı, maddi durum ve etnik köken önemli bulunmamıştır. Total Kolesterol/ HDL oranı, yüksek CRP, cinsiyet, kişide ve ailede DM varlığı, sigara kullanımı baz alındığında 3DH ile normal grubu arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Fakat herhangi bir farklılık yaş, boy, kilo, VKİ, HDL, fibrinojen, ailesel KAH, hipertansiyon geçmişi, kişide PAH ve karotit arter hastalığı, maddi durum ve etnik köken bakımından bulunamamıştır. 1DH ile normal kıyaslandığında; kişide ve ailede DM varlığı ile sigara kullanımı istatistiksel açıdan önemli ama diğer risk faktörleri önemli olmamaktadır. Ayrıca 1DH ile 3DH grubu karşılaştırıldığında Total Kolesterol/ HDL oranı, cinsiyet, kişide DM varlığı önemli bulunmuş ama diğerleri için önemli ilişki bulunamamıştır. Genetik analizler sonucunda, IL-1RN 2/2 genotipi 1DH ile normal grubu, 3DH ile 1DH grubu arasında istatistiksel açıdan önemli olduğu belirlenmiş olup, diğer genotip ve allellerin hiç bir grup arasında önemli ilişkisi bulunamamıştır. IL-1RN2 allelini taşıyan taşımayan KAH'lar karşılaştırıldığında sigara kullanımı ve DM varlığı ve yüksek fibrinojen seviyesi önemli bulunmuştur. 3DH'ler arasında IL-1RN2 allelini taşıyanların taşımayanlarla karşılaştırıldığında, yaş, CRP ve fibrinojen, sigara kullanımı, ailesel KAH, yüksek CRP ve fibrinojen seviyesi istatistiksel açıdan önemli olduğu tespit edilmiştir. Fakat 1DH ve normal grubu içinde IL-1RN2 taşıyan ve taşımayanlar karşılaştırıldığında hiçbir risk faktörün istatistiksel açıdan farklılığa sahip olmadığı belirlenmiştir. TEMMUZ 2005 Ajda ÇOKER ABSTRACT THE INVESTIGATION OF CORONARY ARTERY DISEASE AND IL-1 RECEPTOR ANTAGONIST GENE POLYMORPHISM IN MOLECULAR LEVEL One of the diseases that effects most of the population and causes death in the World and in Turkey is heart diseases. The most important of heart diseases is Coronary Artery Disease (CAD) which is caused by atherosclerosis of coronary arteries. CAD is a disease that is influenced by both multiple risk and genetic factors. The association between variations within the genes of multiple molecules that involve in atherosclerosis and development of CAD was reported. And also it was reported that variations within IL-1RN gene may have effects on development of CAD. Thus the purpose of this study is to determine which variation of IL-1 RN for risk factor of CAD in Turkey and also to develop the genetic test to detect early risk of CAD in order to avoid the development of this disease in future. In our study, the people who came to Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp and Damar Cerrahisi Hospital for their cardial problems were applied angioplasty and the people were divided in to two groups, a) CAD (and also CAD was divided in to two groups Single Vessel Disease (SVD), Multiple Vessel Disease (MVD)) and b) normal based on angioplasty results. CAD and normal groups were applied for biochemical tests such as High Density Lipoprotein (HDL), Low Density Lipoprotein (LDL), Total Cholesterol (TC), C -Reactive Protein (CRP), fibrinogen and for genetic tests such as IL-1RN Variable Number Tandem Repeats (VNTR) polymorphism. Significant difference was present between CAD and normal groups regard to high CRP level, gender, smoking, Diabetes Mellitus (DM). However, age, height, weight, Body Mass Indexes (BMI), HDL, TC: HDL, fibrinogen, familial CAD, hypertension, Peripheral Artery Diseases (PAD) and carotid artery disease, economic situation, ethnical base were not found significant. There were significant differences between MVD and normal groups based on TC: HDL ratio, high CRP, gender, DM and familial DM, smoking. But no difference was found age, height, weight, BMI, HDL, fibrinogen, familial CAD, hypertension, PAD and carotid artery disease, economic situation, ethnical base. When SVD and normal groups were compared, DM and familial DM, smoking was statistically significant but the other risk factors were not significant. Also when SVD and MVD groups were compared, TC: HDL ratio, genders, DM were found significant but the others were not significant. At the end of the genetic analysis, IL-1RN 2/2 genotype was found statistically significant between both SVD, normal and MVD, SVD the other genotypes and alleles of IL-1RN gene were not significant among any other groups. When IL-1RN 2 CAD carriers and noncarriers were compared, smoking, DM and high fibrinogen were significant. When IL-1RN 2 carriers and noncarrier in MVD patients were compared, age, CRP and fibrinogen, smoking, familial CAD, high CRP and fibrinogen detected statistically significant. But when within SVD or normal groups IL-1RN2 carriers and noncarriers were compared, no risk factor statistically significant was found. TEMMUZ 2005 Ajda ÇOKE