Orhan Kemal'in hikâyelerinde yapı ve tema

ÖZET Orhan Kemal, Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında, hikâye ve roman yazarı olarak birçok eser vermiş sanatçılardandır. Hikâyelerinde toplumcu- gerçekçi sanat görüşü dikkat çeker. Yaşamının geçtiği yerlerde tanıdığı, içinde bulunduğu, gözlemlediği alt ve orta tabaka sınıf insanını okuyucuyla buluşturmuştur. Hikâyeleri içten, doğal ve yapmacıksızdır. Yaşanılanı olduğu gibi, eleştirmeden, hayatın gerçeği olarak yansıtır. Amacı sanat yapmak veya fayda sağlamak değil, sadece gerçekleri aktarmaktır. Çalışmanın giriş bölümünde Orhan Kemal'in Türk edebiyat tarihindeki yeri, dönemin edebî ve sosyal şartları da göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. İkinci bölümde yazarın hayatı, edebî kişiliği ve eserleri üzerinde kısaca durulmuştur. Üçüncü bölümde Orhan Kemal'in hikâyeleri yapı bakımından incelenmiş, eserlerin yapısını oluşturan materyal unsurlar arasındaki organik ilişki ortaya konulmuştur. Yapı bölümü, "Olay Örgüsü, Anlatıcı ve Bakış Açısı, Kişiler, Zaman, Mekân ve Dil ve Anlatım Unsurları" başlıkları altında ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise hikâyeler tematik olarak incelenmiştir. Tema bölümü "Sosyal Temalar ve Bireysel Temalar" başlıkları altında değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde de yazarın hikâyeleri ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Orhan Kemal, hikâye, yapı, tema, dil ve anlatım unsurları.ABSTRACTOrhan Kemal is a story and novel writer who has lots of work at Republican period of Turkish literature. He writes his stories with socialist, realist point of view. He meet’s his characters with readers. They are from his enviroment, sight, wellknown of lower and middle layer status persons. His stories are inner, natural and unaffected. Uncriticaly reflect the reality of life as experienced as new. His purpose is only transfer realities not to make art or benefit. İn this study’s entrance part, the placement of Orhan Kemal has been appreciated with literary and social conditions of term at Turkish literary history. In second part; author’s life, literary personality and works briefly discussed. In the third part; Orhan Kemal’s works were examinated about the terms of structure. Organic relationship between material elements constituting of the works has been demonstrated. Structure department is discussed with the headlines “plot, the narrator and point of view, characters, time, place and language expression elements.” In the fourth part stories was investigated thematically. The theme part was evaluated under the headings of “social and individual themes.” In the conclusion it was made a general evaluation about author’s stories. Keywords: Orhan Kemal, story, structure, theme, language expression element