Türk dili ve edebiyatı eğitimi kapsamında Özbek destanlarından Polkän Rivayeti Olan Äväzhån’ın (303-340 sayfalar) destan dili açısından incelenmesi

Çağatay Türkçesi, Türk dilinin Orta Asya’da 15.-20. yüzyılları arasındaki dönemine verilen addır. Günümüzde Özbek ve Yeni Uygur Türkçeleri ona en yakın olanlarıdır. Özbekistan’daki ağızlara dayanan Özbek Türkçesi, 1921’den itibaren Çağatay Türkçesinin yerini almaya başlamıştır. Bu çalışmada ünlü Özbek halk şairi ve destan anlatıcısı Mühämmädķul Cāmurād Oġli Polkän’in rivayeti olan, Mänsur Äfzälov tarafından Kiril alfabesi kullanılarak yazılmış, Mühämmädnādir Säidov ve Zubäydā Hüsäinovä tarafından baskıya hazırlanmış olan Äväzħån adlı destanın 303-340 sayfaları incelenmiştir Çalışma, giriş ve kaynakça dışında dört ana bölümden oluşmaktadır. En önemli bölüm bulgular bölümüdür. Bu bölümde; destan, Türk edebiyatında destan, Köroğlu Destanı ve varyantları hakkında bilgiler verildi. Äväzħån Destanı’ndan bahsedildi ve ilgili sayfaların özeti yapıldı. Dil incelemesi kapsamında metindeki ses ve şekil bilgisi özellikleri üzerinde duruldu. Eserin transkripsiyon alfabesi kullanılarak Latin harflerine aktarımı sağlandı ve tıpkıbasımına yer verildi. Metnin açıklamalı dizini oluşturuldu. Çağatay Türkçesinin günümüzdeki karşılığı olan Özbek Türkçesi ile yazılmış olan Äväzħån Destanı, karışık saha özelliği gösterdiği ve Köroğlu Destanı’na ait bir rivayet olduğu için Türk dili açısından mühim bir eserdir.--------------------Chagatay language is the name of the period between 15th-20th centuries in which Turkish language was used in Central Asia. Today, Uzbek and New Uyghur Turkish languages are the ones closest to it. Uzbek Turkish, based on the dialects in Uzbekistan, has started to replace Chagatay Language since 1921. In this study, 303-340 pages of the Epic Äväzħån, narrated by the famous Uzbek folk poet and epic narrator Mühämmädķul Cāmurād Oġli Polkän, written by Mänsur Äfzälov using Cyrillic alphabet, prepared to be printed by Mühämmädnādir Säidov and Zubäydā Hüsäinovä have been examined. The study consists of four main parts besides the introduction and bibliography. The most important part is the findings section. In this chapter; epic, epic in Turkish literature, Köroğlu Epic and its variants. It was mentioned about the epic of Äväzħån and a summary of the related folks. Within the scope of the language study, the characteristics of sound and morphology were emphasized. The work was transcribed using the transcription alphabet into the Latin alphabet and included in the title. The descriptive index of the text was created. The Epic of Äväzħån, written in Uzbek Turkish which is the contemporary of Chagatay language, is an important work in terms of Turkish because of the fact that it is a narrative belonging to Koroghlu Epic, which shows mixed field characteristics