Anadolu güzel sanatlar liseleri ve özel güzel sanatlar liselerindeki müzik öğrencilerinin müzik ön yaşantıları, müzik yetenekleri, müziğe yönelik tutumları ve eğitim programlarını değerlendirme özelliklerinin karşılaştırılması

ÖZETBu araştırmanın amacı, Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri (AGSL) ve Özel Güzel Sanatlar Liseleri (ÖGSL) Müzik Bölümü öğrencilerinin müzik ön yaşantı, müzik yetenek ve müziğe yönelik tutum düzeyleri ile uygulanmakta olan programın yeterliliğine yönelik düşüncelerinin okul türlerine göre farklılıklarının tespit edilmesidir.Araştırmanın evrenini, resmi ve özel tüm Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümü öğrencileri, çalışma evrenini ise; İstanbul Avni Akyol Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi, Kadıköy Özel Güzel Sanatlar Lisesi ve Belde Özel Güzel Sanatlar Lisesi müzik bölümleri öğrencileri oluşturmaktadır. Bu okulların hazırlık, 9 ve 10. sınıf öğrencilerinden rasgele seçilen 50 AGSL ve 50 ÖGSL öğrencisi, araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır.Genel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veriler, bir müzik ön yaşantı ve bir eğitim programı değerlendirme anketi, müziksel tutum ölçeği ve müziksel yetenek testi kullanılarak elde edilmiştir.Araştırmaya katılan öğrencilere özellikleri ve lise öncesi müziksel yaşantıları hakkında bilgilerin sorulduğu ankete verilen yanıtlardan elde edilen sonuçlar göre; öğrencilerin cinsiyet, sosyo-ekonomik durum ve anne-baba eğitim düzeyi özellikleri, okul türlerine göre farklılaşmamaktadır. Anadal çalgıları baz alındığında ise, keman ve viyolonsel seçimlerinde bir farklılık olmamakla birlikte viyola, flüt ve kontrbas AGSL öğrencilerince, klarnet ve gitar ise ÖGSL öğrencilerince daha yoğunlukla tercih edilmektedir.AGSL ve ÖGSL öğrencilerinin önemli bir çoğunluğu mezun oldukları ilköğretim okulunda müzik derslerini sevdiklerini belirtmişlerdir ve aralarında bu yönde bir farklılık bulunmamaktadır. Müzik derslerini sevdiğini belirten öğrencilerin çoğunluğu bunu müziği sevmelerine bağlamış, sevmediğini belirten öğrencilerin çoğunluğu ise bunu, ders öğretmenini sıkıcı bulmaya bağlamıştır.Öğrencilerin lise öncesi gerçekleştirdikleri müziksel etkinlikler içerisinde 'müzik dinleme', 'şarkı söyleme' ve 'bir çalgıyı çalmaya çalışma' etkinlikleri öne çıkmış, 'müzikle ilgili bir şeyler okuma' etkinliği ise daha az sıklıkla gerçekleştirilmiştir.Öğrencilerden lise öncesi özel olarak 'müziksel kulak', 'nota-müzik teorisi' ya da 'çalgı' eğitimi alanlar, almayanlara göre sayısal olarak farklılaşmamaktadır. Okul türü ve lise öncesi özel müziksel eğitim almış olma değişkenleri birbirinden bağımsızdır. Lise öncesinde özel çalgı eğitimi almış olan öğrenciler sırasıyla 'piyano', 'gitar' ve 'keman' da yoğunlaşmışlardır. Mezun oldukları ilköğretim okullarında yapılan müzik derslerinde kullanılan çalgı ise büyük bir çoğunlukla blok flüttür.Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğu, ailelerinde müzikle ilgilenen bireyler bulunduğunu belirtmiş ve bu bakımdan okul türlerine göre bir farklılık görülmemiştir. Ancak bu öğrencilerin %50'den fazlası çalışmalarında onlardan yararlanmadığını belirtmiştir.Öğrencilerin lise öncesi dinlediği müzikler içinde pop müzik öne çıkmakta, ardından klasik müzik ve jazz gelmektedir. En az dinlenen müzik ise arabesktir. Öğrencilerin yarıdan fazlası lise öncesi klasik müzik konserlerine gitmediğini belirtmiştir ve bu durum okul türlerine göre farklılaşmamaktadır.AGSL ve ÖGSL öğrencilerinin müziksel ilgi ve müziksel yetenek okul türlerine ve çeşitli bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığıyla ilgili sonuçlara göre; öğrencilerin müziksel ilgi okul türlerine göre farklılaşmazken, müziksel yetenek bakımından önemli bir farklılık söz konusudur. Bu farklılık, AGSL öğrencileri lehine gerçekleşmiştir. Müziksel kulak bakımından AGSL öğrencileri, ÖGSL öğrencilerine oranla oldukça yüksektir. Öğrencilerin müziksel ilgileri cinsiyet, anadal ve sınıf değişkenlerine göre de bir farklılık göstermemektedir. Ancak müziksel yeteneklerinin anadal ve sınıf değişkenlerine göre farklılık içerdiği görülmüştür. Gitar anadalında olan öğrencilerin müziksel yetenek düzeyleri, viyola, viyolonsel, flüt ve kontrbas öğrencilerine göre anlamlı derecede düşüktür. Ayrıca ÖGSL 9. sınıf öğrencilerinin müziksel yetenek düzeyleri, ÖGSL hazırlık ve 10. sınıf öğrencilerine, tüm ÖGSL sınıflarının yetenek düzeyleri de tüm AGSL sınıflarına göre daha düşüktür.Öğrencilerin müziksel ilgileri, sosyo-ekonomik durum, anne-baba eğitim düzeyi ve mezun oldukları ilköğretim okulu türü değişkenlerine göre de farklılık göstermemektedir. Ancak lise öncesi özel müziksel eğitim alan ve klasik müzik konserlerine giden öğrencilerin müziksel ilgileri, bu etkinlikleri gerçekleştirmeyen öğrencilere göre anlamlı derecede yüksek çıkmıştır.Öğrencilerin müziksel yetenekleri, sosyo-ekonomik durum ve anne-baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılaşmamaktadır. Ancak genel ilköğretim okullarından mezun olan öğrencilerin özel ilköğretim okullarından mezun olanlara göre daha yüksek müziksel yetenek düzeyine sahip oldukları saptanmıştır. Ayrıca lise öncesi özel müziksel kulak eğitimi alan öğrencilerin müziksel yetenek düzeyleri, böyle bir eğitim almamış olanlara oranla daha yüksektir.Araştırma kapsamındaki eğitim programı değerlendirme anketinde öğrencilerin ders programlarının içerik, öğretmen ve saat yeterlilikleri, fiziksel mekan koşulları ve sosyal faaliyet yeterlilikleri konularında düşünceleri sorulmuş, bu düşüncelerin okul türlerine göre farklılaşma durumları sınanmıştır. Elde edilen sonuçlar göre; öğrenciler müziksel işitme okuma-yazma (MİOY), piyano, koro ve çalgı ders içeriklerini yeterli bulmaktadır. Genelde AGSL öğrencilerinin ders içeriklerini ÖGSL öğrencilerine oranla daha yeterli bulduğu, ancak bu farklılığın sadece MİOY ders içeriği konusundaki düşüncelerde bir anlamlılık taşıdığı saptanmıştır.Öğrenciler, yüksek bir oranda MİOY, piyano, koro ve çalgı öğretmenlerini yeterli bulmaktadır. AGSL ve ÖGSL öğrencilerinin bu konudaki düşünceleri farklılık göstermemektedir.Öğrenciler MİOY, piyano ve çalgı ders saatlerini yetersiz, koro ders saatini ise yeterli bulmaktadır. MİOY ders saati konusunda öğrencilerin düşünceleri farklılaşmakta, AGSL öğrencileri MİOY ders saatini az yeterli, ÖGSL öğrencileri ise yetersiz bulmaktadır.Öğrencilerin geneli ders sınıflarının sayısını az yeterli, çalışma odalarının sayısını ise yetersiz bulmaktadır. Ders sınıflarının sayısal yeterliliğine yönelik düşünceler okul türlerine göre farklılaşmakta, AGSL öğrencileri ders sınıflarının sayısını az yeterli, ÖGSL öğrencileri ise yetersiz bulmaktadır.Öğrencilerin geneli ders sınıflarının donanımını az yeterli, çalışma odalarının, konser salonunun, yemekhanenin ve kantinin donanımını yetersiz bulmaktadır. Konser salonu, yemekhane ve kantin donanımı konusundaki düşüncelerin okul türlerine göre farklılaşmakta olduğu, bu üç mekanın donanımının ÖGSL öğrencilerince daha yeterli bulunduğu saptanmıştır.Öğrencilerin geneli okulu, müzik alanındaki sosyal faaliyetleri bildirme bakımından az yeterli, müzisyenlerle konser ve söyleşi etkinlikleri düzenleme, diğer GSL' lerle konser etkinlikleri düzenleme ve müzik dışı sosyal faaliyetleri bildirme bakımından ise yetersiz bulmaktadır. Diğer GSL' lerle konser etkinliği düzenlemesi bakımından ÖGSL öğrencileri, okullarını, AGSL öğrencilerine oranla daha yeterli bulmaktadır.Elde edilen sonuçların ışığında, araştırmaya başlarken öngörüldüğü gibi, AGSL ve ÖGSL öğrencilerinin müziksel ilgilerinin farklılaşmadığı, müziksel yeteneklerinin ise AGSL yönünde oldukça farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin genel olarak uygulanan programı yeterli bulmadıkları anlaşılmıştır.ABSTRACTThe purpose of this research is to establish the distinction between Anatolian Fine Arts High School (AGSL) and Private Fine Arts High School (ÖGSL) students' musical talent, musical attitude and the extent of their musical activities before high school, and moreover, their differing opinions about adequacy of the education programs that are adopted by the two different types of school in question.The universe of this research includes all the students of governmental and private high schools of fine arts; and the universe of research comprises the students of the music departments of Istanbul Avni Akyol Anatolian Fine Arts High School, Kadıköy Private Fine Arts High School and Belde Private Fine Arts High School. The research covers a representative sample of 50 AGSL and 50 ÖGSL students that are randomly chosen from 'prep', 9th and 10th classes.The data of the research, in which a general model of survey is adopted, is provided by questionnaire about the evaluation of training programs and musical background; and tests in which the musical attitudes and talents of the students are measured.As regards the test results gained by the replies of the students about their faculties and musical backgrounds, we clearly see that there is no scientifically significant distinction between the samples of the two types of schools in terms of aspects of gender, socio-economical situation and the education levels of the parents. When we take in consideration the main branch of instruments, in adulation to the fact that there is no significant difference in the choices of violin and violoncello, it is seen that viola, flute and contrabass are chosen mostly by AGSL students, whereas clarinet and guitar are chosen mostly by ÖGSL students.A majority of AGSL and ÖGSL students state that they enjoyed their music lessons in the primary school that they were graduated from and there is no significant distinction between them upon this question. Most of the students who stated that they enjoyed the music lessons, link up their pleasure with their love toward music; and the majority of the ones who stated that they did not like the music lessons, link up their displeasure with the music teachers' inadequacy of making the lecture interesting.To consider the musical activities of the students before high school, we see that the activities of 'listening the music', 'singing' and 'attempt to play an instrument' come ahead, whereas, 'reading about music' is an activity done more rarely.There is no numeral difference between the students who have attended private lesson of 'ear training', 'Theory of music and notation' and 'instrument playing' and the ones who have not experienced any special training before high school the variables of 'the type of the school' and 'the experience of musical education before high school' are independent from each other. The students that have taken private lessons for instrument playing have concentrated upon piano, guitar and violin, sequentially. In the primary schools that they have graduated from, the mostly adopted instrument in music lessons is bloc-flute. The majority of the students that have attended the research states that in their families there were some people who are interested in music and there is no scientifically significant distinction between the students of these two different types of schools upon this question. In addition to this, more than %50 of these students claim that they did not take any help from these people in their musical training. Among the types of music that the students widely listen before high school, pop music comes ahead and then classical and jazz music pursues. The type of music listened least among students is arabesque. More than %50 of the students state that they have not gone to any classical music concert before high school, and this situation do not differ as to the types of schools. The question of whether the level of AGSL and ÖGSL students' musical interests and musical talents differ from each other according to the independent variables and the school types or not, comes to the solution that whilst the level of musical interests do not differ in accordance with the school type, there appears an important distinction as regards the musical talents of the students. In this distinction, AGSL students are superior to ÖGSL students. In terms of the capacity and talent of musical hearing. The musical interests of the students, also, do not differ from each other in accordance with the variables of gender, main branches and classes. But it is seen that, their musical talents differ from each other in accordance with the variables of main branch and classes. The guitar students' level of musical talents is significantly lower compared to the ones who have chosen viola, violoncello, flute and contrabass. Moreover, the 9th class ÖGSL students' level of musical talents lower compared to prep and 10th class ÖGSL students'; All ÖGSL classes' level of musical talent is lower compared to all AGSL classes'. The students' musical interests do not also differ according to the variables of their socio-economical situation, parents' level of education and the type of the primary school they have graduated from. But the students who have taken musical education and been to classical music concerts before high school, have a significantly high level of musical interest compared to the ones who have not been engaged with these kind of activities. The variables of socio-economical situation and parents' level of education do not cause any difference in students' musical talents. But the students graduated from government's primary schools have a higher level of musical talent compared to the ones graduated from private primary schools. In addition to this, the students who have taken special ear training lessons before high school have a higher level of musical talent compared to the ones who have not.In the inquiry about the evaluation of education programs, the students were questioned about the programs context, the adequacy of teachers and hours, the physical conditions and the adequacy of social activities; and the distinctions between the opinions as to the types of the schools, were exam med.According to the results, students find the contexts of 'musical hearing, reading and writing', piano, chorus and instrument playing lessons adequate. It is seen that, in general, AGSL students find the contexts of the lessons more adequate compared to ÖGSL students, but this distinction gains a significance only in terms of opinions about 'musical hearing, reading and writing' lessons.To a high extent, students find their piano, chorus, instrument and 'musical hearing, reading and writing' teachers adequate in teaching. The opinions of AGSL and ÖGSL students upon this subject do not differ from each other.The number of hours for 'musical hearing, reading and writing', piano and instrument lessons are found inadequate, the number of hours for chorus lesson is found adequate by the students. The opinions of the students about the number of hours for 'musical hearing, reading and writing' lessons differ from each other, for AGSL students it is not enough, for ÖGSL students it is totally inadequate.In general, students think that the number of classes do not correspond their needs totally, and they find the number of practice rooms inadequate. The opinions about the numeral adequacy of classes differ as to the type of schools; AGSL students think that the number of classes do not correspond their needs totally, where as, ÖGSL students fined them inadequate.In general, students find the supply of classes not adequate enough to correspond their needs totally, and they think that the supply of practise rooms, concert hall, canteen and dining hall inadequate. It is seen that the opinions about the supply of concert hall, dining hall and canteen differ as to the types at schools; ÖGSL students think that the supply of these places is more adequate.On informing the students about the social activities in the area of music, the schools are found to be not enough to correspond the students' needs. On organizing concerts and discussion with musicians, on organizing concerts whit other Fine Art High Schools, and on informing the students about non-musical social activities, the schools are found to be inadequate by the students in general. ÖGSL students find their school more adequate about organizing concert activities with other Fine Art High Schools, compared to AGSL students.Under the light of the results gained from the research as it is already previewed at the beginning of the study, it is seen that, there is no distinction between the musical interests of AGSL and ÖGSL students; but the musical talents of AGSL students is quite different from that of ÖGSL students'. In addition to this, it is understood that, a majority of students find the education program that is adopted by the school inadequate