Türkiye’de demir çelik sektörü: halka açık olan entegre demir çelik fabrikalarının performans analizi

TÜRKİYE’DE DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ: HALKA AÇIK OLAN ENTEGRE DEMİR ÇELİK FABRİKALARININ PERFORMANS ANALİZİEyüp Uçaktürk Yüksek Lisans TeziDemir çelik sektörü ülke ekonomisi ve sanayileşmede lokomotif sektör özelliğine sahip olup, diğer birçok endüstriyi yaratan, yaşatan ve geliştiren bir ülkenin en temel sanayi koludur. Bu sektörün önemi, en başta tüm endüstriyel dallara girdi vermesinden kaynaklanmaktadır. Sanayileşme bakımından tarihsel bir önemi olan çelik sektörü büyük bir istihdam alanıdır. Çelik dünyasında kaydedilen gelişmelerin, geleceğin toplum yapısını ve dinamiklerini de büyük ölçüde şekillendirmesi beklenmektedir. Demir çelik üretimi, uzun ürünler ve yassı ürünler olmak üzere ikiye ayrılmakta olup, bu iki grup arasında arz veya talep yönünden bir ikame bulunmamaktadır. Entegre demir çelik tesislerinde demir cevheri girdi olarak kullanılmakta, elektrik ark ocaklı tesislerde ise hurda demir girdi olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ise uzun ürün üretimi toplam üretimin % 80’i, yassı ürün üretimi ise %20’si civarındadır. Erdemir, Türkiye'nin ithalat yoluyla karşılanan yassı haddelenmiş demir çelik ihtiyacını yurt içinden karşılamak üzere, özel teşebbüs statüsünde bir şirket olarak 28 Şubat 1960 tarih ve 7462 sayılı kanunla kurulmuştur. Fabrika uluslararası kalite standartlarında levha, sıcak ve soğuk haddelenmiş sac ile kalay, krom ve çinko kaplamalı sac üretmektedir. 1939 yılında üretime başlayan Karabük Demir-Çelik İşletmeleri (KARDEMİR) aynı zamanda ülkemizin ilk entegre demir çelik tesisidir. Sümerbank’a bağlı bir işletme olarak kurulmuş,1955 yılında ise Türkiye Demir Çelik İşletmeleri’ne (TDÇİ) bağlanmıştır. Kardemir uzun hadde mamulleri üretmektedir. İsdemir, Türkiye'nin kuruluş tarihi itibariyle üçüncü, uzun mamul üretimi açısından ise en büyük entegre demir çelik tesisidir. Demir çelik sektörü hisseleri için en önemli göstergelerin başında çelik fiyatları gelmektedir. Çin’in 2002 yılından itibaren yurtdışından alıma geçmesiyle dünyada demir çelik mamullerinin fiyatları artışa geçmiştir. IRON AND STEEL SECTOR IN TURKEY: THE PERFOMANCE ANALYSIS OF OPEN STOCK INTEGRATED IRON AND STEEL PRODUCERS Eyüp Uçaktürk, master thesis Iron and steel sector is the pioneer industry which leads national economy as a motivator, developer and provider of other branches. Primarily, it is an input to various fields of manufacturing. Through industrialisation, huge amount of employment is achieved by the arise of iron and steel works. It is expected that the developments of the steel sector will have an impact on future social structure and dynamics. Iron and steel production is divided into two groups of long products and flat products; and there is no substitutions between demand-supply relation. For integrated iron and steel mills iron is the raw material, in case of electric arc weld, scrap is processed. In our gross national production of steel long products consists 80%, flat products 20%. Erdemir has been established on 28 February 1960 by no.7462 article as a statute of private enterprise in order to substitute of import of flat steel. Mill is producing tin plate, cold and hot rolled coils and sheets, hot rolled plates, and galvanise coated steel due to the international norms. Kardemir has been activated since 1939 as the first integrated iron and steel mill. It was founded as a subsidiary of Sümerbank and joined to TDÇİ in 1955. Kardemir manufactures long products. İsdemir is the third foundation of Turkey concerning establishment and it is the largest integrated iron and steel mill for long product. For the stock market of iron and steel, the most important indicator is the price of steel. The price of iron and steel proucts has been increased with the huge demand of China since 2002