Toplumun sosyo-ekonomik düzeyi ile kültürel yapısının yanıkta ilkyardım üzerine etkisi

ÖZETYanık vakalarında iyleşmenin olumlu /olumsuz yönde etkilenmesinde ve bu etkinin en aza indirgenmesinde, sağlık ekibinin yapacağı profosyonel yaklaşımın yanı sıra, toplumun ve bireylerin sosyo-ekonomik dururmu, geleneksel inançları, kültürel gelişimi sağlık konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının da rolü büyüktür. Bu görüşten yola çıkılarak; toplumun sosyo-ekonomik düzeyi ile toplumu oluşturan bireylerin inanç, anlayış ve davranışları ile ilgili kültürel değişimi ele alınmış ve çalışma bunların yanık vakalarının iyleşme süreci üzerine etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırma, farklı sosyo-ekonomik ve kültürel ( SEK) gruplardan oluşan İstanbul İline bağlı Kuştepe, İçerenköy, Suadiye ve Ataköy'de Aralık 1999 - 2000 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırma evrenini düşük SEK olarak kabul edilen Kuştepe, İçerenköy, yüksek SEK olarak kabul edilen Suadiye ve Ataköy'de ikamet eden kişiler, araştırma örneklerini ise bölgelerin bağlı oldukları muhtarlıkların bilgisayar kayıtlarında kura yöntemi ile seçilen 15000 kişi oluşturmaktadır. Literatür bilgileri ışığında ve uzman kişilerin görüşü alınarak hazırlanan anket formu, belirlenen evlerde yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak o anda evde bulunan kişilere uygulanmıştır.Toplanan veriler istatistik paket programı kullanılarak " yüzdelik" ve " ki-kare" (chi-square) analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışmamızda her iki farklı SEK grubunu oluşturan bölgeler ile ilgili olarak elde edilen tüm sonuçlarda istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur.Çalışmada düşük Sek grubunu oluşturan I. Bölge bireylerinde yanık üzerine geleneksel yöntem kullanımı ve yanık olayı ile karşılaşıldığında bir sağlık kuruluşuna götürülmeme durumu, II. Bölge ile karşılaştırıldığında ileri derecede anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu önemli iki soru bireylerin öğrenim ve ekonomik durumları açısından incelendiğinde de her iki bölge arasında yine ileri derecede anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Çalışma sonucunda I. Bölgedeki bireylerin çoğunun Karadeniz Bölgesi'nden geldiği ve yine bu bireylerde geleneksel yöntem kullanımının fazla olduğu, II. Bölge bireylerinin ise Marmara Bölgesinden geldiği ve medikal yöntem kullanımının fazla olduğu tespit edilmiş olup her iki bölge arasındaki fark istatistiksel açıdan ileri derecede anlamlı bulunmuştur. Elde edilen bu sonuç günümüzde gelenek ve göreneklerin hala süre geldiğini gözler önüne sermektedir. Bugün tıbbın geliştiği, eski halk ilaçlarının kullanılışının azaldığını düşünsek bile, gelenek ve göreneklere bağlı kimseler, deneyimli yaşlılardan ve aktarlardan yararlanmayı sürdürmektedirler. Modern tıp ile halkın uyguladığı geleneksel tıp arasındaki bu çatışma sosyo-kültürel farklılaşmanın bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.SUMMARY THE EFFECTS OF THE SOCIO-ECONOMIC SITUATION AND CULTURAL CONSTRUCTION OF THE SOCIETY ON THE FİRST AID OF BURNSIn the cases of burn, in the influence of the process of becoming good and minimizing this effect, healt staff will approach professionally, the socio- economic situation of the society and individuals, faith, cultural development and knowledge attitude and behaviour about health plays an important role.Working according to this view, the socio- economic situation of the society and individuals faith, sense, cultural development related to behaviour, it is planned as a defining to understand it is effect.The research is done in 1999-2000, in Kuştepe, İçerenköy, Suadiye and Ataköy of İstanbul which are regarded to contain different socio- economic and cultural groups. The research contains the people accepted as a low group of SEK Kuştepe, İçerenköy ( 1 region ) and high group of SEK Suadiye and Ataköy (2 region) and 1500 people choosen in lotteri constitutes the example of the research.In the light of the literal information and the view of experts, a questionnaire was prepared. It is practiced with interview technique.The data is evaluated with percent and chi-quare analysis using statistic parcel program.In our research, we found statistically meaningful difference in two areas which occur the different SEK group region.In the data, it was found meaningful differences in the case of burn of folk medicine and in the situation of not taken to the hospital in 1 region when it is companed with 2 region. It was also found meaningful differences when two questionnaire were analysed according to the education and situation of students.As a result of research, it was recorded that people who live 1 region come from Black sea region and folk medicine method usage was hgih level, also people who live in 2 region come from Marmara region and modern medicine method usage was high level furthermore, it was found statistically meaningful difference between two region.This concluison demonstarates that tradition lasts till today. People continued to make use of old people, even if we think people medicine decreased and medicine developed. For this reason folk information was added everday and people who has difficulty in having contact with doctors continue to practice their information.The discrepancy between modern medicine and folk medicine is due to the socio-cultural differentiation