Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İzmit Çuha Fabrikası

ÖZETBelgelerde İzmit Çuha, İzmit Çuka ve İzmit Mensucat Fabrikası olarak geçen bu fabrika, 1843 yılında İzmit’te Sultan Abdülmecid’e ait olan kiraz bahçesinde, hem Hazine-i Hassa’ya gelir sağlamak hem de yurtdışından ithal edilen çuhanın yurt içinde üretilmek suretiyle ödenen paranın yurt içinde kalması ve işsiz olan kişilerin iş bulabilmeleri maksadıyla inşa edilmiştir. Fabrikanın bütün aletleri ve ustabaşıları Avrupa’dan getirtilmiştir. Padişaha ait olan bu fabrikanın idaresi, 1851 yılında Dar-ı Şura-i Askeriye’ye bırakılmıştır. İzmit fabrikası için gerekli olan yapağı hem yurt içinden hem de yurt dışından getirtilmiştir. Yurt dışından getirtilen yapağılar, kaliteli çuha yapımında kullanılmıştır. Fabrikada üretilen ürünler, her zaman aynı sayıda ve kalitede çıkmamaktadır. Bunun nedeni; ürünlerde kullanılan yapağının kalitesinin değişmesi ve askeriyenin ihtiyaçlarının farklılık göstermesidir. Üretilen ürünler bir müddet halka da satılmıştır.Milli Mücadele döneminde de fabrika çalışmaya devam etmiştir. Fabrikanın ürünleri düzenli ordu için kullanılmıştır. İngilizler tarafından bombalanan fabrikanın kalan malzemeleri Ankara’ya getirtilmiş ve daha sonra da bu malzemeler ve araç gereçler ile Kayseri’de küçük bir dokuma fabrikasının kurulmasına karar verilmiştir.İzmit Çuha Fabrikasının kalan bölümleri günümüzde askeri bölgenin içerisinde olmakla beraber kullanılmamaktadır. VABSTRACTThis factory, whose name is mentioned as İzmit Çuha, İzmit Çuka and İzmit Textiles factory in the documents, was built in İzmit in cherry gardens belonged to Sultan Abdülmecid in the year 1843 for the purpose of both income for Hazine-i Hassa and payed Money would stay in homeland by manufacturing the broadcloths in home which was imported from abroad and unemployed people could find job. The factory’s all machines and foremen were bought from Europe. The managenent of this factory, which was belonged to sultan, was left to Dar-ı Şurayı Askeriye in 1951.The spring wool necessary for İzmit factory was bought both from homeland and abroad. The ones which were bought from abroad was used in making good quality boardcloth. The good manifactured in the factory don’t always come out in the same number and guality. The reason fort his is the changibility of the quality of spring wool used in the products and the differing of the army’s necessities. The manifactured goods were also sold to the people for some period.The factory was benefited from also in the period of Turkish National Struggle for indipendence. The products of the factory was used for National Army. After being bombed by the English Forces, the factory’s remained goods were brought to Ankara and after that the decision was given for building a small Weaving Factory inKayseri with those goods.The remaind part of İzmit Broadcloth Factory is today in the region of military forces