Doğal ve yapay aydınlatmanın insan psikolojisi üzerindeki etkileri

Anahtar Kelimeler: Aydınlatma, İnsan Psikolojisi, Biyolojik SistemÖZETHazırlanan tez çalışmasında, “doğal ve yapay aydınlatma” konusu, “insan sağlığı ve psikolojisi” özelinde bilimsel olarak ele alınmıştır. Çalışma içeriğinde; aydınlatmanın temel kriterlerinden yola çıkılarak ışığın insan psikolojisi üzerinde ki etkileri araştırılmıştır. Doğru ve gerekli aydınlatma tasarımının uygulanması için alınması gereken önlem ve öneriler belirtilmiştir. Belirtilen amaca yönelik olarak hazırlanan bu çalışma, giriş ve sonuç bölümleri dahil olmak üzere toplam yedi bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde; problemin tanımıyla giriş yapılmış, çalışmanın amacı ve yöntemi belirtilmiştir.İkinci bölümde; aydınlatma ile ilgili tanımlar, ışık kaynağına, kullanım amaçlarına ve ışığın yönlendirilmesine göre aydınlatmanın çeşitleri ve ışığın geçmişten günümüze kadar geçirdiği evreler anlatılmıştır. Üçüncü bölümde; ışık ve görme olayına değinilmiş, insan gözünün ve görsel algılamanın konuya ilişkin özellikleri anlatılmıştır.Dördüncü bölümde; mimari mekânın tanımı yapılmış ve mekânın algılanmasında ışığın sahip olduğu önem vurgulanmıştır. Işığın görmeyi sağlamasının yanı sıra, anlamsal ve psikolojik boyutundan da bahsedilmiştir.Beşinci bölümde; hacimlerde doğal ve yapay aydınlatmanın kullanımı, iyi bir aydınlatma tasarımının sağlanması için gerekli kriterler ve aydınlık düzeyleri belirtilmiştir. Bu bağlamda konutlarda, ofislerde, eğitim yapılarında, sağlık yapılarında, müze - galerilerde ve vitrinlerde uygulanması, dikkat edilmesi gereken kriterler, tablolar ve resimler ile desteklenerek anlatılmıştır. Altıncı bölümde; çalışmanın temellini oluşturan aydınlatma tasarımının insan psikolojisi üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Mekânda kaliteli aydınlatmanın önemi vurgulanarak, ışığın görmeyi sağlamanın ötesinde, insanın hormon sistemi ve biyolojik saati üzerinde etkili olduğu belirtilmiştir. Işık-renk ve ışık-verimlilik ilişkisinin psikolojik etkileri tablolar, şekiller ve grafikler ile desteklenerek anlatılmıştır.Sonuç bölümü olan yedinci bölümde ise; bu tez çalışması ile elde edilen sonuçlar belirtilmiştir. Burada aydınlatmanın, mimari tasarım evresinin ayrılmaz bir parçası olması gerektiği vurgulanmıştır.Keywords: Lighting, Illumination,Human Psychology, Biological SystemABSTRACTIn this thesis the subject of natural and artificial illumination on humanhealth and psychology is studied scientificially. In this study, the effect of light onhuman psychology has been searched. The precautions and suggestions for theapplication of exact and necessary illumination are stated. This thesis is made upof seven parts including introduction and conclusion parts.In the introduction part, the definition of a problem, the aim of the studyand the method are stated.In the second part, the definitions related to illumination, the types ofillumination according to the source of light, aim of usage and direction of lightand the history of light are told.In the third part, the eye of human being and visual perception aboutillumination are told.In the fourth part, architectural place is defined and the importance oflight on the perception of a place is stressed.In the fifth part, the use of natural and artificial illumination, thenecessary criteria for the good illumination design and the levels of clearness arestated. The necessary criteria for application in the houses, offices, schools,hospitals, museums, galleries and shopwindows are expressed with the help ofpictures and paintings.In the sixth part, the effect of illumination design on human psychology isstaed. The importance of good illumination and the effect of relation of light –color and light – productivity is expressed with the figures, tables and graphs.In the coclusion part, the results are stated. It is stressed thatillumination should be the very part of architectural design