Bankacılık sektöründe riski önlemede mevduat sigortacılığı : Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama

BANKACILIK SEKTÖRÜNDE RİSKİ ÖNLEMEDE MEVDUAT SİGORTACILIĞI: TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR UYGULAMAGünümüzde ekonomik faaliyetler de teknolojik gelişmelere paralel olarak küresel bir nitelik kazanmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak işlem akışlarında zaman ve mesafe boyutları neredeyse sıfırlanmış ve dünyanın herhangi bir yerinden herhangi bir saatte işlem yapılabilir hale gelmiştir. Ancak paranın bu hızlı serüveni ve geçişkenliği, bulaşıcılık etkisiyle bir ülkedeki finansal krizi diğer ülkelere de taşımakta ve krizi küresel boyutlara çıkarabilmektedir. Finansal güvenlik ve istikrarın sağlanması bakımından krizlere karşı mücadele edecek kurumsal yapıların güçlendirilmesi ya da yeni bir finansal yapının kurulması büyük önem arz etmektedir. Bu bakımdan sektörde oluşabilecek olumsuzluklara bağlı olarak yaşanabilecek bir panik ortamında bankalara hücumu önlemek ve halkın güvenini sağlayarak bankalardaki tasarruflarının güvence altında olduğu ve geri ödeneceği garantisini vermesi nedeniyle mevduat sigortasının önemi daha da artmış bulunmaktadır. Çalışmamızda, banka temelli risklerin önlenmesinde mevduat sigortası uygulamasının rolü ve etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla 2001-2018 örneklem dönemde 21 ticari bankanın finansal sağlamlıkları Türkiye Bankalar Birliği veri tabanından alınan mali verileri mevduat sigortasındaki değişiklikler kapsamında kurulan doğrusal modelde sınanmıştır. Başka bir deyişle, mevduat sigortasının normal ve kriz dönemlerinde “banka riski”’ni nasıl etkilediği araştırılmıştır.Elde edilen bulgulara göre; mevduat sigortasının ekonominin normal işleyiş dönemlerinde finansal istikrarı olumlu etkilediği, ancak ekonomik kriz dönemlerinde tek başına yeterli olmadığı anlaşılmaktadır. Etkin denetim ve gözetime tabi tutulan bankacılık sektörü ile desteklenen ve gerekli yasal düzenlemeler yanında ülke şartları da dikkate alınarak oluşturulacak bir mevduat sigorta sisteminin finansal sektörün istikrarına da olumlu katkıda bulunacağı kanaati oluşmaktadır. Anahtar Kelimeler: Mevduat Sigortası, Banka Riski, Finansal Güvenlik, Banka KrizleriJEL: G20, G21, G32ABSTRACTDEPOSIT INSURANCE IN RISK PREVENTION IN THE BANKING SECTOR: AN APPLICATION ON THE TURKISH BANKING SECTORToday, economic activities have gained a global character in parallel with technological developments. Due to these developments, the time and distance dimensions in transaction flows have been almost zeroed and it has become possible to operate at any time from anywhere in the world. However, this rapid adventure and passability of money, with the effect of contagion, carries the financial crisis in a country to other countries and can take the crisis to global dimensions. In terms of ensuring financial security and stability, it is of great importance to strengthen institutional structures that will fight against crises or to establish a new financial structure. In this respect, the importance of deposit insurance has become even more important as it prevents the attack on banks in a panic environment that may be experienced due to the negativities in the sector and provides the trust of the public and ensures that their savings in banks are secured and will be repaid.In our study, the role and effect of deposit insurance in the prevention of bank-based risks are investigated. For this purpose, established under the 2001-2018 sample period in 21 commercial bank's financial soundness of financial data received from the Banks Association of Turkey database changes in deposit insurance it has been tested in a linear pattern. In other words, it has been investigated how deposit insurance affects "bank risk" in normal and crisis periodsAccording to the findings obtained; It is understood that deposit insurance positively affects financial stability during the normal operating periods of the economy, but it is not sufficient by itself to provide financial stability in times of economic crisis. It is believed that a deposit insurance system, which is supported by the banking sector, which is subjected to effective supervision and supervision, and which will be established by taking into account the conditions of the country as well as the necessary legal regulations, will contribute to the stability of the financial sector.Key Words: Deposit Insurance, Bank Risk, Financial Security, Bank CrisesJEL: G20, G21, G32--------------------BANKACILIK SEKTÖRÜNDE RİSKİ ÖNLEMEDE MEVDUAT SİGORTACILIĞI: TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR UYGULAMAGünümüzde ekonomik faaliyetler de teknolojik gelişmelere paralel olarak küresel bir nitelik kazanmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak işlem akışlarında zaman ve mesafe boyutları neredeyse sıfırlanmış ve dünyanın herhangi bir yerinden herhangi bir saatte işlem yapılabilir hale gelmiştir. Ancak paranın bu hızlı serüveni ve geçişkenliği, bulaşıcılık etkisiyle bir ülkedeki finansal krizi diğer ülkelere de taşımakta ve krizi küresel boyutlara çıkarabilmektedir. Finansal güvenlik ve istikrarın sağlanması bakımından krizlere karşı mücadele edecek kurumsal yapıların güçlendirilmesi ya da yeni bir finansal yapının kurulması büyük önem arz etmektedir. Bu bakımdan sektörde oluşabilecek olumsuzluklara bağlı olarak yaşanabilecek bir panik ortamında bankalara hücumu önlemek ve halkın güvenini sağlayarak bankalardaki tasarruflarının güvence altında olduğu ve geri ödeneceği garantisini vermesi nedeniyle mevduat sigortasının önemi daha da artmış bulunmaktadır. Çalışmamızda, banka temelli risklerin önlenmesinde mevduat sigortası uygulamasının rolü ve etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla 2001-2018 örneklem dönemde 21 ticari bankanın finansal sağlamlıkları Türkiye Bankalar Birliği veri tabanından alınan mali verileri mevduat sigortasındaki değişiklikler kapsamında kurulan doğrusal modelde sınanmıştır. Başka bir deyişle, mevduat sigortasının normal ve kriz dönemlerinde “banka riski”’ni nasıl etkilediği araştırılmıştır.Elde edilen bulgulara göre; mevduat sigortasının ekonominin normal işleyiş dönemlerinde finansal istikrarı olumlu etkilediği, ancak ekonomik kriz dönemlerinde tek başına yeterli olmadığı anlaşılmaktadır. Etkin denetim ve gözetime tabi tutulan bankacılık sektörü ile desteklenen ve gerekli yasal düzenlemeler yanında ülke şartları da dikkate alınarak oluşturulacak bir mevduat sigorta sisteminin finansal sektörün istikrarına da olumlu katkıda bulunacağı kanaati oluşmaktadır