Türkiye’de kapitalizmin dönüşüm sürecinde düşünce fabrikaları

ÖZETTÜRKİYE’DE KAPİTALİZMİN DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE DÜŞÜNCE FABRİKALARI1980’lerden beri Türkiye’de kapitalizm hızlı bir dönüşüm süreci içindedir. Bu dönüşüm süreci içinde, sermaye grupları arasında küresel ölçekte muazzam bir rekabet yaşanmaktadır. Bu rekabet koşulları sermaye grupları için küresel risk ve belirsizliklere neden olmaktadır. Sermaye grupları bu risk ve belirsizliklerden korunmak ve rekabet avantajı sağlamak için, toplumsal gerçekliğe müdahale etme ve bu gerçekliği değiştirme araçları geliştirmişlerdir. Bu araçlardan biri de bilgidir. Güncel olarak bilgi düşünce fabrikaları tarafından üretilmekte ve projelendirilmektedir. Türkiye’de bazı düşünce fabrikaları doğrudan belirli sermaye grupları tarafından kurulmaktadır. Bazı düşünce fabrikaları ise çeşitli sermaye grupları tarafından finansal olarak desteklenmektedir. Üniversiteler de birer düşünce fabrikası haline gelmektedir. Bazıları ise araştırma şirketleri şeklindeki kapitalist işletmeler olarak kurulmaktadırlar. Tüm bu farklı türdeki düşünce fabrikaları bilginin alınıp-satıldığı yeni bir piyasayı oluşturmaktadır. Bu piyasada satıcılar düşünce fabrikaları iken alıcılar çeşitli sermaye gruplarıdır. Bu çalışmaya göre düşünce fabrikaları, sermaye gruplarının uzun erimli var oluş ihtiyaçları doğrultusunda, bilgiye dayalı kısa erimli projeler üretmektedir. Bu nedenle düşünce fabrikaları, sermaye grupları lehine ve bilgiyi kullanarak toplumsal gerçekliğe müdahale etmekte ve bu gerçekliği değiştirmektedir. ABSTRACTTHINK-TANKS DURING THE TRANSFORMATION PERIOD OF CAPITALISM IN TURKEYSince 1980s, capitalism has undergone a great transformation in Turkey. During this transformation period, there has been an enormous competition among various capital groups within global scale. These global competitive conditions create many risks and uncertainties for capital groups. In order to avoid from global risks and uncertainties and take advantage of competing, many capital groups have utilized some apparatus for intervening and changing the social reality. One of these apparatus is knowledge. Recently, knowledge has been producing and projecting by think tanks. In Turkey, some think tanks have established by certain capital groups directly. Others have sponsored by various capital groups. Universities also have become think tanks. And some others have established as private research and consultant companies. All these type of think tanks constitute a new market place for exchanging knowledge. In this knowledge market, sellers are the think tanks and the costumers are various capital groups. According to this study, think tanks have produced strategic short-term projects are based on knowledge, in accordance with the long term survival needs of capital groups. Therefore, in a favor of capital groups, think tanks have aimed at intervening and changing social reality by utilizing knowledge