Mechul Ravi ve Rivayetinin hükmü

ÖZETHadislerin sıhhatini tespit ağırlıklı olarak isnâd merkezli olmuştur. İsnâd kritiğindeki en temel iki unsur ise adâlet ve zabttır. Rivâyet edilen hadislerin sıhhat durumu râvîlerinin adâlet ve zabt sıfatlarına ne derece sahip olduğuyla paralel olmuş, bu sıfatları zedeleyen kusurlar cerh-ta`dîl ilminde yeterliliği olan âlimlerce zaman zaman dile getirilmiş ve söz konusu kusurları hâiz olduğu tespît edilen râvîler cerhedilerek rivâyetleri sahihlik mertebesini kaybetmiştir. Bu kusurlardan birisi de cehâletü’r-râvî diye ifade edilen, râvînin hadis rivâyetinde meşhûr olmaması ve bu nedenle adâlet durumunun mechûliyet arz etmesidir. Bu vasıftaki bir râvî mechûl olarak anılmış ve rivâyetinin hükmü hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Çalışmamızda meselenin daha çok teknik boyutu ele alınmış, muhaddisler ve Hanefî usûlcülere göre mechûl râvînin kavramsal çerçevesi ve rivâyetinin hükmü tespît edilerek bazı âlimler tarafından Hanefîlere nisbet edilen ‘mechûl râvînin rivâyetinin mutlak anlamda makbûl olduğu’ şeklindeki nisbetin doğru olup olmadığının tespîti yapılmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Cehâletü’r-râvî, Mechûl râvî, Mestûr, Mechûlü’l-ayn, Mechûlü’l-hâlABSTRACTConfirming the authenticity (sihha) of ahâdith has been mostly isnâd-centered. Two primary elements of the critique of isnâd are ‘adâlah and dhabt. The authenticity of narrated ahâdith has been paralel with râwîs’ level of ‘adâlah and dhabt, defects that harm these attributes were uttered by competent scholars in sciences of jarh and ta‘dîl, and râwîs’ determined as having subject defects were refuted and their riwâyât lost the rank of being sahîh. On of those defects is called jahâlah al-râwî, namely of not being famous in hadith narration and because of that reason becoming his state of ‘adâlah as majhûl. These râwîs were called as majhûl (unknown) as well and there were various opinions regarding their riwâyât’s position. In this study, mostly the technical dimension of the question is addressed, conceptual boundaries of unknown transmitter (majhûl) and the state of his riwâyah is located according to muhaddithûn and scholars of Hanafid usûl. By means of this, the statement that ‘traditions of majhûl al-râwî is certainly acceptable’ is tried to be confirmed if this acceptation is correct or not. Keywords: Jahâlah al-râwî, majhûl al-râwî, mastûr, majhûl al-‘ayn, majhûl al-hâ