1945-1960 döneminde Türkiye’de çalışma yaşamının Orhan Kemal romanlarında temsili

ÖZET1945-1960 DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA YAŞAMININ ORHAN KEMAL ROMANLARINDA TEMSİLİToplumsal yapıyı anlamaya yönelik, mevcut dönemde uygulanan iktisat politikalarına dair verilen bilgiler, çoğu zaman toplum içerisinde insan olma halini yansıtmada yetersiz kalmaktadır. İnsanı genelleştiren bu çeşit bir bakış açısı, rakamların yoğunluğunda, asıl olan özneyi de görünmez kılarken; bireylerin cansız yığınlar halinde temsil edilmelerine yol açmaktadırBu çalışmanın amacı Türkiye’de 1945-1960 dönemi emek tarihi ve uygulanan iktisat politikalarına bakarken, aynı zamanda dönemin işçiler tarafından ne şekilde deneyimlendiğinin de incelenmesi; bu anlamda da edebi anlatılar üzerinden insana dair olanın görünür kılınmasıdır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından uluslar arası ölçekte yaşanan gelişmelerle de ilintili olarak, Türkiye dönem itibariyle hızlı bir kapitalistleşme sürecinden geçer. Bu esnada alt üst olan toplum yapısı, toplumsal hiyerarşide aşağıda bulunan bilhassa örgütsüz işçiler tarafından farklı tutunma ve direnme mekanizmalarının geliştirilmesine yol açar. Bu çalışmada Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde, Eskici Ve Oğulları ve Murtaza romanlarına uygulanan nitel araştırma yöntemi aracılığıyla, bu dönemdeki çalışma yaşamının koşulları, bu koşulların geçirdiği dönüşüm süreci içerisinde, aydınlatılmaya çalışılmış; böylece, bu süreçte merkezi anlatıların dışında kalan işçilerin zihniyet yapıları ve anlam dünyalarının da açığa çıkarılması sağlanmıştır. ABSTRACTTHE REPRESANTATION OF WORKING LIFE IN 1945-1960 PERIOD IN ORHAN KEMAL’S NOVELSThe information about the economic policies in the relevant period which is given to understand the social structure is often inadequate to reflect the conditions of being a human in the society. Such a point of view which generalizes the human, makes the real object invisible and leads to the representation of individuals as inanimate masses.The aim of this study is to look at the labor history and the economic policies implemented in 1945-1960 period and meanwhile to analyze the way in which workers experienced this period; and in that sense to make human aspect visible through literary narratives. In relation with the developments took place after the Second World War in the international scale, Turkey underwent a rapid capitalization process. The social structure which had overwhelmed in the meantime, led to the development of different resistance and survival mechanisms especially by unorganized workers who were in an inferior position within the social hierarchy. In this study, through the method of qualitative research applied to Orhan Kemal’s novels, Bereketli Topraklar Üzerinde, Eskici ve Oğulları, Murtaza, the conditions of working life within the transformation process that they underwent are analyzed, and by this way, the mental structures of workers and their ways of understanding which fall outside of central narratives are uncovered