Aka Gündüz'ün roman, hikaye ve tiyatrolarında sosyal meseleler (1909-1958)

ÖZETAka Gündüz Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin önemli yazarlarındandır. Budönemlerdeki sosyal, siyasî değişimler onun eserlerine doğrudan yansımıştır. Aka Gündüzroman, hikâye ve tiyatrolarında olaylar ve kişiler aracılığıyla toplumu eğitmeye çalışmış,toplum sorunlarına çeşitli çözümler önermiştir. Bu bakımdan onun eserlerinde çok fazlasosyolojik malzeme bulunmaktadır. Bu çalışmada Aka Gündüz’ün roman, hikâye vetiyatrolarında işlediği sosyal meseleler incelenmiştir. Çalışmanın I. (giriş) bölümündeedebiyat-toplum ilişkisi üzerinde durulmuştur. II. Bölümde Aka Gündüz’ün Roman, Hikâyeve Tiyatrolarında işlenen sosyal meseleler “Hayat Mücadelesi ve Kadın, Çocuk ve Eğitimi,Savaş Karşısında Toplum, Toplum Hayatı ve Değerlerde Yozlaşma” alt başlıkları altındadeğerlendirilmiştir. Eklerde yer alan Tablo 1 Aka Gündüz’ün Roman, Hikâye veTiyatrolarında işlediği sosyal meselelerin türlere göre dağılımını, Tablo 2 yıllara göredağılımını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Aka Gündüz, roman, hikâye, tiyatro, toplum, sosyal mesele, kadın, çocuk,eğitim, savaş, yozlaşma.ABSTRACTAka Gündüz is one of the important writers of periods of Constitutional Monarchy andRepublic. Social and political alterations in these periods took place in his works directly. AkaGündüz tried to educate society through events and characters in his novels, stories and plays,suggested some solutions to social problems. This dissertation examines social problemswhich Aka Gündüz dealed with in his novels, stories and plays. The first chapter(introduction) deals with relations between literature and society. The second chapterexamines social problems which Aka Gündüz dealed with in his novels, stories and plays,under these sub-sections: “Life Struggle and Women, Child and Education, Society in theFace of War, Social Life and Degeneration at Morality”. Table 1 in appendixes showsdispersion of social problems, from the standpoint of literary types, which Aka Gündüz dealedwith in his novels, stories and plays; Table 2 shows dispersion from the standpoint of years.Key Words: Aka Gündüz, novel, story, play, society, social problem, women, child,education, war, degeneration