Su stresi altındaki fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinin iyon alım mekanizmasının araştırılması

ÖZETSU STRESİ ALTINDAKİ FASULYE (Phaseolus vulgaris L.) BİTKİSİNİN İYON ALIM MEKANİZMASININ ARAŞTIRILMASIFasulye (Phaseolus vulgaris L.) Fabaceae familyasının dünya üzerinde geniş bir yayılım alanına sahip bir türü olarak Türkiye’nin hemen her yerinde önemli bir besin kaynağı olarak yetişmektedir. Su stresi, bitki yaşamını çimlenmeden meyve olgunlaşma safhasına kadar etkileyen en önemli çevresel faktörlerden biridir. Bu çalışmada, iki farklı su stresi seviyesinin (orta ve şiddetli) Phaseolus vulgaris L. üzerine olan etkisi araştırılmıştır. Büyüme parametrelerine ait bitki boy uzunluğu, yaprak sayısı, yaprak alanı, yaprak, gövde ve köklerin yaş ve kuru ağırlık verileri artan susuzluk seviyelerinde azalmıştır. Şiddetli su stresinin sonucu olarak kök kuru ağırlıkları hariç olmak üzere düşen tüm değerler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Atomik absorbsiyon spektrofotometresi (AAS) araştırmaları, K+, Mg2+, Ca2+ ve Fe2+ elementlerinin miktarlarının şiddetli su stresi altındaki örneklerde kontrol bitkilere oranla azaldığını, Zn2+ ve Mn2+ ‘ın ise bu elementlere antagonistik etki yaparak arttığını göstermektedir. Yaprakların atomik absorbsiyon spektrofotometresiyle (AAS) yapılan ölçümlerine göre, su stresinin kuraklığa bağlı olarak çok önemli bazı elementleri bloke etmesi nedeniyle bitkinin büyümesi, gelişmesi, metabolizması ve topraktaki katyon değişim kapasitesi (CEC) üzerinde negatif etkisi söz konusudur.Haziran, 2006 Nuray DOĞANABSTRACTTHE INVESTIGATION OF THE ION UPTAKE MECHANISM OF BEAN (Phaseolus vulgaris L.) UNDER WATER STRESSPhaseolus vulgaris L. which belongs to Fabaceae (Leguminosae) family as a species, is distributed widely all over the world and it is very largely grown in almost in every part of Turkiye as an important source of food. Water stress is one of the most important environmental factor which affect the plant life from germination to fruit maturation stage. In this study, the effect of two different water stress levels (moderate and severe) was investigated on Phaseolus vulgaris L. The data belonging to growth parameters shown that the plant height, no of leaves, leaf area, fresh and dry weight of leaf, stem and root were decreased by increasing stress levels. As a result of severe water stress, decreasing values of those were found all significant excluding root dry weight. The atomic absorbtion spectrophotometer (AAS) investigation indicated that the amount of K+, Mg2+, Ca2+ and Fe2+ were decreased in severe stress samples comparing to control ones, whereas Zn2+ and Mn2+increased in stressed plants causing antagonistic effect on decreased elements. According to the measurements of the leaves by AAS, water stress has negative effect on cation exchange capacity (CEC) in the soil since drougth causes the blocking of the some elements that are very essential for the plant growth, development and metabolism.June, 2006 Nuray DOĞA