İlkokul dördüncü sınıf fen bilimleri dersinde bilim defteri kullanılmasının etkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi = Examination of the effects of the use of science book in fourth grade science course in terms of various variables

Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf Fen Bilimleri dersi Maddeyi Tanıyalım ünitesinde bilim defteri kullanılmasının öğrencilerin bilimsel bilgi düzeylerine, bilimsel süreç becerilerine (BSB), üstbilişsel farkındalıklarına, fen motivasyonlarına ve akademik başarılarına olan etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada eşitlenmiş ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel deneme modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Zeytinburnu ilçesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir ilkokulun iki sınıfında bulunan 55 öğrenci (28 deney ve 27 kontrol grubu) oluşturmuştur.Bu araştırmada, temel veri toplama araçları olarak, bir kişisel bilgi formu ile beş ölçme aracı kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında Küçük (2006) tarafından geliştirilen Bilimsel Bilgi Ölçeği, Kurnaz (2013) tarafından geliştirilen Bilimsel Süreç Becerileri Testi (BSBT), Karakelle ve Saraç (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Çocuklar İçin Üstbilişsel Farkındalık Ölçeği, Yılmaz ve Çavaş (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeği ve Üçüncü (2017) tarafından geliştirilen Maddeyi Tanıyalım Ünitesi Başarı Testi (MTBT) kullanılmıştır.Verilerin analizinde bir istatistik paket programı kullanılmıştır. Demografik değişkenlerin frekans ve yüzde dağılımları, ortalamaları ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Deney grubu öğrencilerinin, bilimsel bilgi düzeyleri, bilimsel süreç becerileri, üstbilişsel farkındalıkları, Fen Bilimleri dersine yönelik motivasyon ve akademik başarıları için ön test son test puanları arasında anlamlı fark olup olmadığını araştırmak üzere Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi yapılmıştır. Kontrol grubu öğrencilerinin, bilimsel bilgi düzeyleri, bilimsel süreç becerileri üstbilişsel farkındalıkları, Fen Bilimleri dersine yönelik motivasyon ve akademik başarıları için ön test son test puanları arasında anlamlı fark olup olmadığını araştırmak üzere Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi yapılmıştır. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin son test puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını araştırmak üzere, bilimsel bilgi düzeyleri, bilimsel süreç becerileri, üstbilişsel farkındalıkları, Fen Bilimleri dersine yönelik motivasyon ve akademik başarıları için Mann-Whitney U testi yapılmıştır.Elde edilen bulgular sonucunda, bilim defteri kullanılan deney grubunun ön test ve son test puanları karşılaştırıldığında öğrencilerin bilimsel bilgi düzeylerinde, bilimsel süreç becerilerinde, üstbilişsel farkındalıklarında ve akademik başarılarında son test lehine anlamlı bir farklılaşma görülürken, fen motivasyonlarında herhangi bir farklılaşma tespit edilmemiştir. Kontrol grubunun ön test ve son test puanları karşılaştırıldığında öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinde ön test lehine farklılaşma görülürken, bilimsel bilgi düzeylerinde, üstbilişsel farkındalıklarında ve fen motivasyonlarında anlamlı bir farklılaşma olmamıştır. Kontrol grubu öğrencilerinin akademik başarılarında ise son test lehinde orta etkide bir farklılaşma olmuştur. Araştırma bulgularında deney ve kontrol grubu öğrencilerinin son testleri karşılaştırıldığında ise bilim defteri kullanımı sonucunda öğrencilerin bilimsel bilgi düzeylerinde, bilimsel süreç becerilerinde, üstbilişsel farkındalıklarında ve akademik başarı düzeylerinde deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilirken, fen motivasyonlarında anlamlı bir farklılaşma tespit edilmemiştir.Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış; araştırmacılar ve uygulayıcılar için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.--------------------The aim of this study is to examine the effect of using the science notebook on the students' scientific knowledge levels, scientific process skills (BSB), metacognitive awareness, science motivations and academic achievement in the 4th grade science course “Lets Learn About the Introduction to Matter” lesson.For this purpose, a quasi-experimental model with equalized pre-test and post-test control groups was used in the study. The sample of the study consisted of 55 students (28 experimental and 27 control groups) in two classes of a primary school affiliated to the Ministry of National Education in Zeytinburnu district of Istanbul province in the 2018-2019 academic year.In this research, a personal information form and five measurement tools were used as the main data collection tools. Scientific Knowledge Scale developed by Küçük (2006), Scientific Process Skills Test (BSBT) developed by Kurnaz (2013), Metacognitive Awareness Scale for Children adapted to Turkish by Karakelle and Saraç (2007), Motivation Scale for Science Learningadapted to Turkish by Yilmaz and Cavas (2007) and Lets Learn About the Introduction Matter Unit Achievement Test (MTBT) developed by Üçüncü (2017) were used in the data collection.A statistical package program was used to analyze the data. The Frequency and the percentage distributions, means and standard deviation values of demographic variables were calculated. The Wilcoxon Signed Ranks Test was used to investigate whether there was a significant difference between the pre-test and post-test scores of the experimental group students for their scientific knowledge levels, scientific process skills, metacognitive awareness, motivation for science course and academic achievement. The Wilcoxon Signed Ranks Test was conducted to investigate whether there is a significant difference between the pre-test and post-test scores of the control group students for their scientific knowledge levels, scientific process skills metacognitive awareness, motivation for science course and academic achievement. In order to investigate whether there was a significant difference between the post-test scores of experimental and control group students, Mann-Whitney U test was performed for scientific knowledge levels, scientific process skills, metacognitive awareness, motivation for science course and academic achievement.As a result of the findings, when the pre-test and post-test scores of the experimental group using the science notebook were compared, a significant difference was observed in favor of the post-test in terms of scientific knowledge levels, scientific process skills, metacognitive awareness and academic achievement of the students, and no differences was detected in science motivation. When the pre-test and post-test scores of the control group were compared, there was a difference in the scientific process skills of the students in favor of the pre-test, but there was no significant difference in their scientific knowledge levels, metacognitive awareness and science motivations. On the other hand, there was a moderate difference in the academic achievement of the control group students in favor of the post-test. In the research findings, when the post-tests of the experimental and the control group students were compared, a significant difference was found in favor of the experimental group in the scientific knowledge levels, scientific process skills, metacognitive awareness and academic achievement levels of the students, but no significant difference was found in science motivation.The findings of the research were discussed in the light of the related literature; various recommendations have been made for researchers and practitioners