Nevşehir’de en erken yerleşim izleri, Sofular Höyük

Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin Neolitik Çağ’ı hakkındaki bilgiler Niğde ve Aksaray illerinde, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi arkeoloji bölümleri tarafından gerçekleştirilen arkeolojik kazılara dayanmaktadır. Volkanik bir cam olan obsidiyen hem etkileyici rengi hem de alet üretimine uygunluğu sebebiyle özellikle tarih öncesi devirlerde tercih edilen bir hammaddedir. Volkanik Kapadokya Bölgesi zengin obsidiyen kaynaklarını içerisinde barındırmaktadır. Niğde ve Aksaray illerinde bulunan Neolitik Çağ yerleşimleri obsidiyen kaynaklarına yakın konumları sebebiyle bu hammaddeyi yoğun bir şekilde kullanmışlardır. Obsidiyen kaynakları açısından Niğde ve Aksaray ile benzer özelliklere sahip Nevşehir’in Neolitik Çağ’ı hakkında elde olan veriler yapılan yüzey araştırmalarının sınırlı bilgilerinin ötesine geçmez. Nevşehir ili, Ürgüp ilçesi, Sofular Köyü yakınlarındaki Sofular Höyük’te 2016 ve 2017 yıllarında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar, Sofular Höyük’ün Nevşehir’de kazısı yapılan ilk Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem buluntu yeri olması nedeniyle son derece önemli veriler ortaya koymaktadır