Yeni Müştereklerde Doğanın Rolünü Anlamak. İki Deneysel Mimari Tasarım Stüdyosu

COVID-19 salgının sağlık, ekonomi, kültür ve sanat üzerindeki olumsuz etkileri sürerken, sosyal mesafe ve temassız olma durumu sosyalleşme biçimlerini değiştirmekte ve kamusal alanların kullanımını köklü biçimde dönüştürmektedir. Dijital çağ ve iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı yeni durumların salgının etkisiyle hızla geleceğin inşasında etkin olacağı görülmektedir. Post-covid birçok boyutuyla uygarlığın yeniden şekillendiği bir dönem olarak karşımıza çıkacaktır. Gündelik pratiklerin değişmesiyle birlikte gelişen yeni müşterekler salgın öncesi müşterekliklerin yerini alacaktır. Yapılaşmış çevrede yeni müştereklerin tanımlanmasında mimarlık insiyatif alabilir. Ancak mevcut kavramlar yeni müştereklerin tanımlanması için yeterli olmayacak, bunun için önemli paradigma değişimleri gerekecektir. Yeryüzünde yaşamın tehdit altında olduğu bu tarihsel süreçte yeni müştereklerin oluşturulmasında doğa başat paradigma olarak öne çıkmalıdır. Bu anlayışın mimarlık eğitiminde nasıl değerlendirilebileceğini ele alan bu makalenin amacı mimari tasarım stüdyosunda tanımlanan tasarım sorunsalının temel paradigması olan doğa’nın yeni müşterekler oluşturma konusundaki rolünu irdelemektir. Bu bakış açısıyla, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü’nde farklı ölçek ve bağlamlarda iki mimari tasarım stüdyosu gerçekleştirildi. Bu stüdyolarda yeni mekânsal açılımları içeren yeni müştereklerin keşfine dair tasarım problemleri tartışıldı. Tasarım süreçleri sonucunda, doğa ve insanın uzlaşmasına dayanan yeni müştereklerin keşfinde, doğanın belirleyici ve birleştirici rolünün bir mekansal tasarım parametresi olarak değerlendirilmesi gerektiği gözlemlendi.While the adverse effects of the COVID-19 pandemic on health, economy, culture, and art continue, social distancing and non-contact are changing forms of socialization and radically transforming the use of public spaces. It can be seen that the new situation in which we live, arising from the digital age and climate change, will have an effect on the rapid construction of the future caused by the effect of the pandemic. Post-Covid will appear as a period in which civilization is reshaped in its many dimensions. The new commons that develops with the change of daily practices will replace pre-pandemic commonalities. Architecture can take the initiative in defining the new commons in the built environment. However, existing concepts will not be sufficient to define new commons, which will be requiring significant paradigm shifts. In this historical process, where life on earth is under threat, nature should come to the fore as the dominant paradigm in creating the new commons. The purpose of this article, which discusses how this understanding may be evaluated in architectural education, is to examine the role of nature in creating the new commons, which is the basic paradigm of the design problem defined in our architectural design studios. From this perspective, two architectural design studios, of different scales and contexts, were realized in the Department of Architecture at Eskişehir Technical University. In these studios, design problems related to discovering the new commons, including new spatial arenas, are discussed. As a result of the design processes, it was observed that the determining and unifying role of nature should be considered as a spatial design parameter in the discovery of new commons, based on the reconciliation of nature and human beings