Odległe wyniki badań z randomizacją nad zastosowaniem gąbki kolagenowej z gentamycyną u chorych na raka odbytnicy – w zależności od długości przerwy pomiędzy zakończeniem radioterapii a operacją

Introduction. Two randomized studies on the use of a gentamicin-collagen sponge (GRM01/1997 and GRM02/2007) in rectal cancer surgery showed a statistically significant decrease in the rate of distant metastases in the experimental group and a similar rate of local recurrences. The objective of the presented study was a retrospective evaluation of the effect of the GRM use on the observed rate of generalized recurrences, disease-free survival (DFS), overall survival (OS) and cancer-specific survival (CSS) – depending on the length of the interval between radiotherapy and surgery. Materials and methods. The study comprised 239 patients, included previously into randomized studies, in whom the 5 x 5 Gy radiotherapy was used. In 204 people, the surgery was made within 7 days of the completion of radiotherapy (group A). The remaining group of 35 patients were operated on after 4–8 weeks (group B). The follow-up period was 5 years. The statistical analysis was made with the Kaplan-Meier test. The value of α = 0.05 was degfined as the threshold of statistical significance. Results. In both groups, there were no statistical differences between the patients operated on with the use of GRM and those operated on without the use of GRM. The analysis took into consideration the most significant parameters, which could affect the oncological results, (ypTNM, lympho-vascular invasion (LVI), blood vessel invasion (BVI). In group A, the use of GRM was connected with a lower rate of metachronic distant metastases (p = 0.002; RR 0.41; 95% CI [0.24–0.72]), the prolongation of DFS (p = 0.008; HR 2.16; 95% CI [1.20–3.83]) and of CSS (p = 0.010; HR 2.37; 95% CI [1.20–4. 67]). No such relationships were observed in group B. Conclusions. The use of GRM decreases the risk of distant metastases and has an influence on the prolongation of recurrence free survival, but only when surgery is carried out within 7 days of the completion of irradiation.Wstęp. W dwóch badaniach z randomizacją nad zastosowaniem gąbki kolagenowej z gentamycyną (GRM01/1997 i GRM02/2007) w chirurgii raka odbytnicy wykazano istotne statystycznie zmniejszenie odsetka przerzutów odległych w grupie eksperymentalnej i podobny odsetek wznów miejscowych. Celem prezentowanego badania była retrospektywna ocena wpływu zastosowania GRM na obserwowany odsetek nawrotów uogólnionych, czas przeżycia wolny od choroby (disease-free survival – DFS), czas przeżycia całkowitego (overall survival – OS) i swoistego dla choroby nowotworowej (cancer-specific survival – CSS) – w zależności od długości przerwy pomiędzy radioterapią a operacją. Materiał i metody. Badanie objęło 239 chorych (włączonych uprzednio do badań z randomizacją), u których zastosowano radioterapię 5 x 5 Gy. U 204 osób operacje wykonano do 7 dni od zakończenia radioterapii (grupa A). Pozostałych 35 pacjentów operowano po upływie 4–8 tygodni (grupa B). Czas obserwacji wynosił 5 lat. W analizie statystycznej użyto testu Kaplana-Meiera. Za poziom istotności statystycznej uznawano wartość α = 0,05. Wyniki. W obu grupach nie było istotnych statystycznie różnic pomiędzy chorymi operowanymi z użyciem GRM a operowanymi bez użycia GRM. W analizie brano pod uwagę najistotniejsze parametry, które mogły rzutować na wyniki onkologiczne (ypTNM, inwazja naczyń chłonnych [lympho-vascular invasion – LVI], inwazja naczyń krwionośnych [blood vessel invasion – BVI]). W grupie A zastosowanie GRM wiązało się z mniejszym odsetkiem metachronicznych przerzutów odległych (p = 0,002; RR 0,41; 95% CI [0,24–0,72]), wydłużeniem DFS (p = 0,008; HR 2,16; 95% CI [1,20–3,83]) i CSS (p = 0,010; HR 2,37; 95% CI [1,20–4,67]). Podobnych zależności nie stwierdzono w grupie B. Wnioski. Zastosowanie preparatu GRM zmniejsza ryzyko przerzutów odległych i wpływa na wydłużenie czasu wolnego od nawrotu choroby tylko wtedy, gdy operacja odbyła się do 7 dni od zakończenia napromieniania