Görme Engellilerle Baskı Karşıtı Uygulama: Kesişimsel Perspektif Temelinde Niteliksel Bir Araştırma

This study was intended to understand the oppressions and oppresion-related life experiences of people with visual impairments in the context of intersectionality. The research focuses on the intersections between the concepts of ‘disability’ and ‘gender’, ‘age’, ‘sexual orientation/gender identity’, ‘religion/belief’ and ‘ethnic origin’ through the theoretical principles of anti-oppressive practice that is based on the values of equality and social justice. The study was carried out with a qualitative research method. Semi-structured in-depth interviews were conducted with 23 people with visual impairments. The data were thematically analysed with Maxqda software. Findings indicate that intersectional oppressions have intertwined, multi-layered and dynamic aspects in interpersonal, social and structural levels and affect the lives of individuals with visual impairments in a multifaceted way. This multi-layered and dynamic structure presents a framework ranging from the issues related to interpersonal relations such as devaluation, exclusion, restriction, and harrassment to the perceptions and assumptions at the societal level, and institutional processes and mechanisms. It also reveals the spesific dimensions of oppression and oppression-related life experiences in each intersection. The results point out the importance of multi dimensional perspectives and approaches on the issues of social work education and practice, legislation and policy, institutional structres, cooperation mechanisms, and public awareness.Bu çalışma, görme engelli bireylerin karşılaştıkları baskıları ve baskılar ile bağlantılı yaşam deneyimlerini kesişimsellik temelinde anlamak amacıyla yapılmıştır. Eşitlik ve sosyal adalet değerleri üzerine inşa edilmiş olan baskı karşıtı uygulamanın kuramsal ilkelerinden hareketle gerçekleştirilen araştırmada ‘engellilik’ ile ‘cinsiyet’, ‘yaş’, ‘cinsel yönelim/cinsiyet kimliği’, ‘din/inanç’ ve ‘etnik köken’ olguları arasındaki kesişimlere odaklanılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 23 görme engelli birey ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veriler Maxqda yazılımı kullanılarak tematik olarak analiz edilmiştir. Bulgular görme engelli bireylerin karşılaştıkları kesişimsel baskıların kişilerarası, toplumsal ve yapısal eksenlerde içiçe geçen, çok katmanlı ve dinamik özelliklere sahip olduğunu ve görme engelli bireylerin yaşamlarını çok yönlü olarak etkilediğini göstermektedir. Söz konusu çok katmanlı ve dinamik yapı değersizleştirme, dışlama, kısıtlama ve rahatsızlık verme gibi kişilerarası ilişkiler ile bağlantılı konular, toplumsal düzeydeki algılar ve varsayımlar ile kurumsal süreç ve mekanizmalara yayılan bir çerçeve sunmaktadır. Ayrıca, baskıların ve baskılar ile ilgili yaşam deneyimlerinin kesişim alanlarına özgü boyutlarını açığa çıkarmaktadır. Araştırmanın sonuçları sosyal hizmet eğitimi ve uygulaması, mevzuat ve politikalar, kurumsal yapılar, iş birliği mekanizmaları ve toplumsal farkındalık konularında çok yönlü yaklaşımların ve bakış açılarının önemine işaret etmektedir