Litwo! Ojczyzno moja!

Cytat ten to inwokacja, fragment otwierający epopeję narodową Adama Mickiewicza Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem. Słowo „zajazd” oznacza tu ‘zajęcie siłą czyjejś posiadłości, egzekwowanie wyroku sądowego często przy użyciu broni’ (współcześnie ‘niewielki hotel przy ruchliwej drodze’). Jednym z wątków Pana Tadeusza jest spór o zamek, który prowadzą ze sobą dwa rody: Sopliców i Horeszków. Dwór należy do Sopliców, ponieważ został im oddany wyrokiem sądu, jednak dawniej był własnością Horeszków, którzy zamierzają dokonać zajazdu na Sopliców i siłą odebrać im posiadłość (Fragment tekstu)