Verbalna fluentnost kod intelektualno ometene dece - uticaj osnovnih egzekutivnih komponeneti

Phonemic and semantic fluency tasks are frequently used to differentiate executive control roles and the integrity of lexical-semantic representation. The main goal of this study is to determine the influence of basic executive components on phonemic and semantic productivity in children with mild intellectual disability. The sample consisted of 95 children with unspecified mild intellectual disability (MID), ages 10-13.11. Phonemic fluency was assessed by the Controlled Oral Word Association Test (COWAT), while semantic fluency was assessed by the Category Naming Test (CNT). Cognitive flexibility was assessed by Wisconsin Card Sorting Test (WCST) and Trail Making Test (TMT). Number Manipulation Task (NMT) was used for the verbal working memory assessment, while Day/Night Stroop Task was used for the assessment of inhibitory control. The results analysis showed that all of the assessed EF components significantly affect phonemic productivity. Semantic productivity significantly depends on WCST and TMT performance. Verbal working memory and inhibitory control do not significantly contribute to semantic productivity. The results of our study indicate that the discrepancy between phonemic and semantic productivity in children with MID could be directly associated with the basic executive functions components.Zadaci fonološke i semantčke fluentnosti se često koriste u svrhu diferenciranja uloga egzekutivne kontrole i integriteta leksičko-semantičke reprezentacije. Glavni cilj ovog istraživanja je utvrđivanje uticaja osnovnih egzektivnih komponeneti na fonološku i semantičku produktivnost dece sa lakom intelektualnom ometnošću. Uzorak čini 95-oro dece sa nespecifikovanom lakom intelektualnom ometenošću (LIO), uzrasta od 10 do 13.11 godina. Za procenu fonološke fluentnosti korišćen je Test kontrolisanih usmenih asocijacija, dok je semantička fluentnost procenjena Testom kategorijalnog imenovanja. Kognitivna fleksibilnost je procenjena Viskonsin testom sortiranja karata i Testom trasiranja puta. Za procenu verbalne radne memorije korišćen je Zadatak manipulacije brojevima u nizu, dok je Dan-noć verzija Strup zadatka korišćena za procenu inhibitorne kontrole. Analiza rezultata je pokazala da sve procenjene komponenete egzekutivnih funkcija značajno utiču na fonološku produktivnost. Semantička produktivnost u mnogome zavisi od postignutih rezultata na Viskonsin testu sortiranja karata i Testu trasiranja puta. Verbalna radna memorija i inhibitorna kontrola ne utiču značajno na semantičku produktivnost. Rezultati našeg istraživanja ukazuju na to da diskrepanca između fonološke i semantičke produktivnosti kod dece sa LIO može biti direktno povezana sa komponentama osnovnih egzekutivnih funkcija