Analiza posebnih kombinacionih sposobnosti i heterozisa paradajza

Based on the obtained results it can be concluded that the analysis of variance showed highly significant differences between genotypes for all traits except a pericarp thickness, which is the proof that the divergent breeding material was included into selection. Parental genotypes had higher average values than the mean for all hybrid traits. The analysis of heterosis and specific combining abilities (SCA) and heterosis effects based on seven yield components that were observed in this study and tested on six parental genotypes and their fifteen diallel hybrids showed a relatively rare occurrence of high heterosis and specific combining ability values. The highest and statistically significant value of specific combining abilities for fruit weight per plant was recorded in the hybrid BC-01 x NA-11 (688.94). For the majority of traits, the hybrid SM-34 x LE-16 had high, positive and significant combining abilities, and can be considered to be the two best parental genotypes combined. Based on said above, it can be concluded that there is no a good general combiner in the breeding material, because poor general combiners can also produce high values of specific combining abilities, which is probably a consequence of the additive type (additive x additive) of the interaction between the parents. It is desirable that parental genotypes are divergent genotypes. Only crossing of yielding lines can result in yielding progenies, while hybridisation of divergent genotypes may result in desirable recombination of genes for the improvement in later generations. Combining abilities and heterosis should be tested for each individual case.Cilj ovog istraživanja je bio da se za sedam komponenti prinosa (dužina i širina ploda, debljina perikarpa ploda, broj komora ploda, broj plodova po biljci, masa ploda i masa plodova po biljci) izvrši analiza posebnih kombinacionih sposobnosti i heterozisa u odnosu na boljeg roditelja na bazi srednjih vrednosti roditelja i njihovih dijalelnioh hibrida. Na osnovu dobijenih rezultata istraživanja može se zaključiti da na varijabilnost ovih osobina utiče genotip. Roditeljski genotipovi su ispoljili veće prosečne vrednosti za ova svojstva u odnosu na svoje hibride. Najveću i statistički značajniju vrednost posebnih kombinacionih sposobnosti za masu ploda po biljci imao je hibrid BC-01 x NA-11 (688,94). Hibrid SM-34 x LE-16 je imao za većinu svojstava visoke i pozitivne i značajne kombinacione sposobnosti, te se može smatrati da se ova dva roditeljska genotipa najbolje kombinuju. Visoke i značajne vrednosti heterozisa za masu ploda po biljci imali su hibridi BC-01 x NA-11, RU-14 x NA-11 i SM-34 x LE-16. Iz napred navedenog se može posredno zaključiti da u selekcionom materijalu ne postoji genotip koji je dobar opšti kombinator, jer visoke vrednosti posebnih kombinacionih sposbnosti mogu dati i loši opšti kombinatori, što je verovatno posledica delovanja aditivnog tipa (aditivni x aditivni) interakcije među roditeljima. Poželjno je da roditeljski parovi budu divergentni genotipovi. Ukrštanjem samo rodnih linija mogu se dobiti rodniji potomci, a hibridizacijom divergentnih genotipova mogu se očekivati poželjne rekombinacije gena za oplemenjivanje u kasnijim generacijama. Kombinacione sposobnosti i heterozis bi trebalo proveravati za svaki konkretni slučaj