Nieuwe zenuwcellen in volwassen hersenen; adulte neurogenese en haar rol bij hersenfuncties en -ziektes

In tegenstelling tot eerdere dogma’s vormt het volwassen brein nog steeds nieuwe zenuwcellen. Dit proces van ‘adulte neurogenese’ komt voor in een beperkt aantal hersengebieden, waaronder de hippocampus, van verschillende diersoorten, inclusief de mens. De nieuwgeboren cellen worden na enige tijd functioneel en dragen bij aan de functie van het hippocampuscircuit, waar ze een rol spelen bij leren en geheugen. De aantallen en overleving van de nieuwgeboren cellen wordt beinvloed doorverschillende hormonale en omgevingsfactoren, zoals sport, verrijkte omgeving, leerervaringen en stress. Met name blootstelling aan stress in de vroege fase van het leven heeft langdurige effecten op deze vorm van plasticiteit en gerelateerde hersenfuncties. Neurogenese is verder betrokken bij hersenziektes zoals depressie, epilepsie en dementie. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken en toekomstige ontwikkelingen omtrent dit snelgroeiende veld van stamcel- en neurogeneseonderzoek. De rol bij cognitie, bij stress en angst, alsmede hun betrokkenheid bijhersenziektes als depressie en dementie, maakt adulte neurogenese tot een belangrijk proces, dat mogelijk van grote betekenis zal kunnen zijn voor ons begrip van hersenplasticiteit in het algemeen, en voor toekomstige therapeutische benaderingen van hersenziektes in het bijzonder