Çalışan Sesliliğinin Öncülleri ve Sonuçları: Türkiye Örnekleminde Gerçekleştirilen Araştırmalar Bağlamında İlgili Yazının Genel Değerlendirmesi ve Bir Meta-Analiz Çalışması

Amaç – Bu araştırmanın amacı, çalışan sesliliği kavramına ilişkin Türkiye örnekleminde gerçekleştirilen araştırmalar bağlamında sistematik bir inceleme ve değerlendirme yapmaktır. İlk kısımda, alandaki araştırmacıların metodolojik yönelimleri incelenmiş, daha sonra ise çalışan sesliliğinin hangi öncül ve sonuç değişkenleri ile ilişkilendirildiği tespit edilerek genel bir modele ulaşılmıştır. İkinci kısımda, alandaki araştırmalarda edinilmiş bulguları sentezlemek suretiyle 6 meta-analiz çalışması kurgulanmıştır. Yöntem – Araştırmada Schmidt ve Hunter’ın (2015) esaslarını ortaya koyduğu psikometrik meta-analiz yöntemi takip edilmiş ve veri analizinde Comprehensive Meta-Analysis (CMA) yazılımı kullanılmıştır. Araştırma kapsamında gerçekleştirilen 6 farklı meta-analizde, etki büyüklüğü değerlerinin hesaplanmasında korelasyon değerleri kullanılmıştır. Bulgular – Türkiye örnekleminde gerçekleştirilmiş 21 araştırmadan elde edilen 23 veriyi (k) kullanarak yapılan meta-analizlerde (N=7734), çalışan sesliliği ile psikolojik rahatlık ve etik iklim arasında güçlü düzeyde, lider-üye etkileşimi arasında orta düzeyde, çalışan performansı arasında zayıf düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Çalışan sesliliği ile örgütsel adalet ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiye yönelik olarak yapılan meta-analizlerde ise istatistiksel olarak anlamlı sonuçlara ulaşılmamıştır. Tartışma – Bu araştırmanın sonuçları genel anlamıyla değerlendirildiğinde, ulusal yazında çalışan sesliliği alanının hala bakir kabul edilebilecek bölümlerinin bulunduğu sonucuna ulaşılabilir. Alan, gerek yaklaşım ve metodoloji bakımından gerekse araştırma değişkenleri bakımından çeşitlendirilip zenginleştirilmeye ihtiyaç duymakta ve araştırmacılara, buna olanak sağlayacak potansiyeli vadetmektedir