W poszukiwaniu sensu językowego

The aim of the article is to define the relationship between the meaning included in an utterance and its formal shape. The author based his discussion on the study of natural communication. The notion of meaning is in the article associated with that which in communicational grammar is referred to as cognitive configuration. It is expressed through texts, but texts indicate the meaning a sender intends to send in only a conventional manner. The author stressed the mechanism of the emergence of meaning in the process of paraphrasing utterances and its consequences for the practice of translation. He included the notion of discoursive meaning assuming that every discourse has specific individual self-organisation rules without considering which communication within it would not be possible.Przedmiotem artykułu jest ustalenie związku między sensem zawartym w wypowiedzi a jej formalnym ukształtowaniem. Autor sytuuje swe rozważania na gruncie badań komunikacji naturalnej. Pojęcie sensu jest tu utożsamiane z tym, co w gramatyce komunikacyjnej nazywa się konfiguracją kognitywną. Konfiguracja kognitywna wyrażana jest za pomocą tekstów, ale teksty tylko w sposób umowny wskazują na sens, jaki zamierza przekazać nadawca. Autor zwraca uwagę na mechanikę przejawiania się sensu w procesie parafrazowania wypowiedzi i jej konsekwencje dla praktyki przekładu tekstu na języki obce. Przywołuje pojęcie sensu dyskursywnego, zakładając, że każdy dyskurs posiada określone własne reguły samoorganizacji, bez uwzględnienia których komunikowanie się w jego obrębie byłoby niemożliwe