Standardized preparations from various organs of the sea buckthorn (Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson) as modulators of oxidative stress and hemostasis

Rokitnik zwyczajny (Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson) jest krzewem, którego naturalnym siedliskiem występowania są obszary nadmorskie. Posiada on lancetowate liście oraz intensywnie pomarańczowe owoce-jagody. Rokitnik zwyczajny jest rośliną dwupienną. Liczne badania nad składem chemicznym różnych organów rokitnika zwyczajnego pokazują, że roślina ta jest bogatym źródłem witamin, związków fenolowych, tokoferoli, karotenoidów, aminokwasów, kwasów tłuszczowych, mikro- oraz makroelementów. Szeroki zakres doświadczeń prowadzonych na preparatach z różnych organów rokitnika zwyczajnego udowodnił działanie przeciwnowotworowe, przeciwwrzodowe oraz hepatoochronne tej rośliny. Ponadto, rokitnik posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Nadrzędnym celem niniejszej rozprawy doktorskiej była ocena wpływu preparatów z rokitnika zwyczajnego na stres oksydacyjny oraz hemostazę w układzie in vitro. Materiał badany stanowiły ekstrakty oraz frakcje z różnych organów rokitnika zwyczajnego (owoce, liście, gałązki). Materiałem biologicznym było osocze ubogo- oraz bogatopłytkowe, płytki krwi oraz krew pełna ludzka. Analizie poddano parametry oceny stresu oksydacyjnego (oznaczenie stężenia produktów peroksydacji lipidów z kwasem tiobarbiturowym (TBA), oznaczenie stężenia grup karbonylowych oraz tiolowych w białkach oraz metoda opierająca się na redukcji cytochromu c) i hemostazy (pomiar czasów krzepnięcia, pomiar adhezji oraz agregacji płytek krwi, pomiar peroksydacji lipidów w płytkach krwi, pomiar ekspresji selektyny P i receptora GPIIb/IIIa na powierzchni płytek krwi oraz pomiar fosforylacji VASP).Wykonane badania pokazują istotny wpływ ekstraktów oraz frakcji wyizolowanych z różnych organów rokitnika zwyczajnego na badane parametry. Przypuszcza się, że wyjątkowy skład chemiczny stanowi o istotnej roli rokitnika zwyczajnego na hamowanie stresu oksydacyjnego w osoczu oraz płytkach krwi.Sea buckthorn (Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson) is a shrub whose natural habitat is coastal areas. It has lanceolate leaves and intense orange berries. The sea buckthorn is a dioecious plant. Numerous studies on the chemical composition of various organs of sea buckthorn show that this plant is a rich source of vitamins, phenolic compounds, tocopherols, carotenoids, amino acids, fatty acids, micro- and macroelements. A wide range of experiments carried out on preparations from various organs of the sea buckthorn have proven the anti-cancer, anti-ulcer and hepatoprotective properties of this plant. Moreover, sea buckthorn has antibacterial and antiviral properties. The main goal of this doctoral dissertation was to evaluate the effect of sea buckthorn preparations on oxidative stress and hemostasis in the in vitro system. The tested material consisted of extracts and fractions from various organs of the sea buckthorn (fruit, leaves, twigs). The biological material was platelet-poor and platelet-rich plasma, platelets and human whole blood. The parameters of oxidative stress assessment were analyzed (determination of the concentration of lipid peroxidation products with thiobarbituric acid (TBA), determination of the concentration of carbonyl and thiol groups in proteins, and a method based on the reduction of cytochrome c) and hemostasis (measurement of coagulation times, measurement of adhesion and aggregation of platelets, measurement of lipid peroxidation in blood platelets, measurement of P-selectin and GPIIb / IIIa receptor expression on the platelet surface and measurement of VASP phosphorylation). It is believed that the unique chemical composition contributes to the significant role of sea buckthorn in inhibiting oxidative stress in plasma and platelets.Praca finansowana była w ramach grantu NCN pt. „Metabolity wtórne owoców, liści oraz gałązek rokitnika zwyczajnego (Hippophae rhamnoides L.) jako naturalne substancje bioaktywne” (OPUS 2015/19/B/NZ9/03164) oraz dotacji celowej dla Młodych Naukowców pt. „Wpływ ekstraktów oraz frakcji z różnych organów rokitnika zwyczajnego (Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson na aktywację płytek krwi” (B1911000002111.02)