Üretimde Kullanılan Endüstri 4.0 Araçlarına Olan İlgi Düzeyinin Yüksek Teknoloji Ürünleri İhracatı Üzerine Etkisi

Amaç – Endüstri 4.0 araçlarına olan ilgi düzeyinin yüksek teknoloji ürünleri ihracatı ve ithalatı üzerine etkisinin belirlenmesi çalışmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Tasarım/Yöntem/Yaklaşım – Çalışmada, 2007-2019 yılları arasında 31 ülkenin veri seti kullanılarak yüksek teknoloji ürünleri ithalatı ve ihracatını etkileyen faktörler panel veri analizi ile belirlenmeye çalışılmaktadır. Faktörler; beşeri sermaye, doğrudan yabancı yatırımlar, gayri safi yurtiçi tasarruflar, gayri safi sermaye oluşumu, altyapı, döviz kurları, enflasyon, göç, teknoloji, Ar-Ge, internet kullanımı, patent ve Endüstri 4.0’a olan ilgi düzeyi olarak belirlenmiştir. Bulgular – Panel veri analizi sonuçlarına göre, ülke ekonomileri açısından ekonomik büyümenin ve sermaye birikiminin artırılmasında önemli olan yurt içi tasarruflar, ülkelerin hem ithalat hem de ihracatını pozitif yönde etkilemektedir. Seçilmiş ülkeler açısından belirli bir dönemde gerçekleştirilen patent sayıları arttıkça yüksek teknoloji ürünleri ithalatı artmakta, ihracatı azalmaktadır. Ayrıca, eğitim seviyesi temel alınarak belirlenen beşeri sermaye değişkeni, orta ve yüksek teknoloji endüstrisi katma değer oranı olarak belirlenen teknoloji değişkeni ve Endüstri 4.0 araçlarına olan ilgi düzeyinin yüksek teknoloji ürünleri ithalatını artırdığı, ihracat üzerinde bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Tüm değişkenlerin dahil edildiği modelde, ülkelerin bir yıl içerisinde gerçekleştirdiği Ar-Ge harcamalarının ise, yüksek teknoloji ihracatını artırdığı, ithalat üzerinde bir etkisi olmadığı sonucuna varılmıştır. Tartışma – Dış ticaret açısından ülkelerin yüksek teknoloji ihracatını artırabilmesi için, Endüstri 4.0 araçlarına olan artan ilgi düzeyinin beşeri ve fiziksel sermaye yatırımlarıyla beraber Ar-Ge faaliyetlerinin bir parçası haline dönüştürülmesi gerekmektedir. Elde edilen sonuçlara göre, Ar-Ge harcamaları arttıkça yüksek teknoloji ihracatı da artmaktadır. Böylece, ülke ekonomileri açısından bir tehdit olarak görülebilecek Endüstri 4.0 araçlarına olan ilgi düzeyi bir fırsat haline dönüştürülebilecektir