The administrative system of Omar bin Abdulaziz, a historical study from within the sharia policy

İslam tarihinin önemli şahsiyetlerinden bir olarak Ömer b. Abdulaziz'in yönetim hayatında önemsediği temel hususları ele aldığım, "Ömer b. Abdulaziz'in Yönetim Sistemi: İslami Siyaset Anlayışının Tarihi Perspektiften İncelenmesi" başlıklı bu tez çalışmam üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Tezim üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde Ömer b. Abdulaziz'in hilafet öncesi hayatı ile hilafeti döneminde izlediği politikayı konu aldık. Bu bağlamda birinci bölümde onun doğumu, nesebi, ailesi, karakteristik özellikleri, ilmi seviyesi, hocaları, vefatı, hilafete gelmeden önceki yaşam tarzı, kendinden önceki halifeler dönemindeki rolü, halifeliğe gelişi, yönetimde izlediği politika vb. hakkında bilgiler yer almaktadır. İkinci bölümde, yönetim kelimesinin sözlük ve kavramsal anlamları açıklanmış, Ömer b. Abdulaziz'in bir yönetici olarak sahip olduğu karakter ve idarede gözettiği ilkeler hakkında bilgiye yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Ömer b. Abdulaziz'in brokratik atamalarda izlediği metod ve belirlediği kurallar yer almaktadır. Bu bağlamda bu bölümde onun valilerin tayininde benimsediği kriterler, valileri imtihana tabi tutması, görev ve vazifelerini belirlemesi, valilere verdiği yetkiler, valileri yolsuzluk ve usulsüzlüklere karşı uyarması, valileri görevden alma kriterleri (ki, halife tarafından verilen bir emre isyan, makamına yakışıksız söz ve davranışta bulunmak, reayaya acımamak veya valinin kendi istifası bu kriterler arasında yer alır) hakkında bilgiler yer almaktadır. Ayrıca bu bölümde Ömer b. Abdulaziz'in en meşhur valileri hakkında bilgiler ile alimlerin ve tarihçilerin kendisi ve yönetimi hakkındaki görüşlerine yer verilmektedir. Sonuç bölümünde ise bu mütevazi çalışmamda elde ettiğim en önemli sonuç ve bulgulara yer verdim. Bu mütevazi çalışmamın ilim sevdalılarına faydalı olmasını temenni eder, kusursuzluğun yalnızca Allah'a mahsus olduğu bilinciyle çalışmamın kusursuz olduğu iddiasından imtina ederim. Anahtar Kelimeler: Ömer b. Abdulaziz'in Yönetim Sistemi, İslami Siyaset Anlayışının Tarihi Perspektiften İncelenmesiWe organized the material that we collected according to the main administrative aspects that we see that Omar bin Abdulaziz was interested in, and it is a personal administration with a significant impact from the figures of Islamic history, this study dealt with (Omar bin Abdulaziz - an historical study from within the jurisprudence of Islamic politics),, It was in three chapters and a conclusion, between the first chapter the biography of Omar bin Abdul Aziz before the caliphate and his learning and elders and mentioned some of his life before the caliphate in the era of the successors of his predecessors, his method and his policy in his succession. This chapter included the personal life of Omar bin Abdul Aziz and his biography before he took the caliphate, and how he assumed Caliphate, his method and his policy in the case How many. As for the second chapter, it clarified the concept of management, Omar bin Abdulaziz's administrative characteristics, administrative functions and principles of his time, and his religious and social duties. As for the third chapter, he explained, the rules and principles of Omar bin Abdulaziz in appointing workers, in isolating them and excusing them, and also dealing with the rulers of Omar bin Abdul Aziz, the sayings and opinions of scholars and historians on the authority of Omar bin Abdul Aziz and his succession. And perhaps the information contained in this humble research will be of benefit to the lovers of knowledge and knowledge, and I do not claim perfection, because perfection is for God alone, and God is behind the intention. Key Words: The administrative system of Omar bin Abdulaziz, a historical study from within the Sharia policy .ظمنا المادة التي جمعناها تبعا للجوانب الرئيسية الإدارية التي نراه أن عمر بن عبدالعزيز اهتم بها، وهي إدارة شخصية ذات أثر كبير من شخصيات التأريخ الإسلامي، تناولت هذه الدراسة (النظام الإداري عند عمر بن عبد العزيز-دراسة تأريخيه من ضمن فقه السياسة الشرعية)، ، وكانت في ثلاثة فصول وخاتمة، بين الفصل الاول سيرة عمر بن عبد العزيز قبل الخلافة وتعلمه وشيوخه وذكر بعض من حياته قبل الخلافة في عهد خلفاء الذين سبقوه، ومنهجه وسياسته في خلافته وتضمن هذا الفصل الحياة الشخصية لعمر بن عبد العزيز وسيرته قبل توليه الخلافة، وكيفية توليه الخلافة ومنهجه وسياسته في الحكم. أما الفصل الثاني فقد بين مفهوم الإدارة، وصفات عمر بن عبد العزيز الإدارية، والوظائف والمبادئ الإدارية في عصره، وواجباته الدينية والاجتماعية. وأما الفصل الثالث قد بين، قواعد واصول عمر بن عبد العزيز في تعيين العمال، وفي عزلهم واعفائهم، وتناول ايضا ولاة عمر بن عبد العزيز، وأقوال وآراء العلماء والمؤرخين عن عمر بن عبد العزيز وخلافته وختمت الرسالة بخاتمة بين فيها اهم ما توصلت اليه من نتائج. وعسى أن تكون المعلومات التي ضمها هذا البحث المتواضع أن تكون ذات فائدة لمحبي العلم والمعرفة، ولا أدعي الكمال، فالكمال Ϳ وحده، والله من وراء القصد. الكلمة المفتاحية: النظام الإداري عند عمر بن عبد العزيز، دراسة تأريخية من ضمن فقه السياسة الشرعية