Maarnse Grindweg, Maarn, gemeente Utrechtse Heuvelrug: Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in november 2017 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Maarnse Grindweg te Maarn, gemeente Utrechtse Heuvelrug. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen bouw van drie woningen en een ontvangstcentrum. Op basis van het bureauonderzoek is het plangebied gelegen op de flank van de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug, op de overgang naar het dekzandgebied ten noorden hiervan. Deze overgangszone heeft lange tijd een gunstige vestigingslocatie gevormd. De oudste vindplaatsen die verwacht werden, dateren uit het Paleolithicum en het Mesolithicum, hoewel uit deze perioden slechts weinig vindplaatsen bekend zijn in de wijde omgeving van het plangebied. Uit de periode Neolithicum – Romeinse tijd werden nederzettingsresten en resten van beakkering verwacht, evenals resten van begravingen of crematies. Archeologische resten in de omgeving van het plangebied betreffen hoofdzakelijk grafheuvels uit het Neolithicum tot de IJzertijd. Locatie 1 maakte vanaf de Late Middeleeuwen onderdeel uit de Maarnse Eng. Vandaar dat hier archeologische resten verwacht kunnen worden uit de Late Middeleeuwen. Ten noorden van de Maarnse Grindweg zijn enkele aardewerkscherven gevonden die gedateerd kunnen worden in deze eerste ontginningsfase. Vanaf ca. 1400 vond plaggenbemesting plaats ter plaatse van locatie 1 en ontstond een naar verwachting 60 tot 80 cm dik plaggendek. Op basis van het ontbreken van aanwijzingen voor bebouwing in de historische gegevens, werden geen archeologische resten uit de Nieuwe tijd verwacht. Locatie 2 lag gedurende de Middeleeuwen en Nieuwe tijd in onontgonnen gebied. Op deze locatie werden geen archeologische resten uit deze perioden verwacht. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hierbij is op locatie 1 matig fijn, zwak grindig, matig slecht gesorteerd zand aangetroffen, dat gerekend kan worden tot smeltwaterafzettingen. Deze locatie is op basis hiervan gelegen op een sandr die aan de voet van de stuwwal is afgezet. In de top van deze afzettingen is een podzolprofiel ontwikkeld. Tijdens het booronderzoek is een bruine B- of BChorizont aangetroffen. Hierboven bevindt zich een 30 tot 50 cm dik plaggendek. Tussen het plaggendek en de natuurlijke ondergrond is een oude ploeglaag te herkennen in de vorm van een 10 cm dikke, vlekkerige laag. Hoewel het op basis van het bureauonderzoek verwachte dekzand niet is aangetroffen, geldt de opgestelde archeologische verwachting ook voor de sandrs zoals aangetroffen in het plangebied. Het vondstniveau is reeds verploegd, waardoor naar verwachting sprake is van een lage vondstdichtheid. Archeologische vindplaatsen kunnen voorkomen vanaf 30 à 60 cm –mv, in de basis van het plaggendek, de onderliggende ploeglaag en de top van de smeltwaterafzettingen. Hierbij kan gesteld worden dat archeologische resten ten zuiden van de door het plangebied lopende bosweg vanaf 30 cm –mv verwacht worden en ten noorden van de bosweg vanaf 50 cm –mv. Een eventueel sporenniveau zal zich in de top van de C-horizont aftekenen (70 à 110 cm –mv). Locatie 2 is gelegen op de flank van de stuwwal. Hier is matig tot sterk grindig, matig fijn zand aangetroffen. Dit zijn gestuwde afzettingen. Bovenin deze afzettingen is een podzolprofiel ontwikkeld. Tijdens het booronderzoek is een bruine B-horizont en in sommige boringen een lichtgrijze E-horizont aangetroffen. Hierboven bevindt zich een 20 cm dikke A-horizont. De bodemopbouw is in het grootste deel van de boringen nog intact. In boring 1, op locatie 1, is de bodem tot 60 cm –mv verstoord, waardoor het plaggendek niet meer aanwezig is. Hieronder is nog wel een BC-horizont aangetroffen. Een eventueel sporenniveau zal op deze locatie nog intact gebleven zijn. In boring 12, op locatie 2, is de bodem tot in de C-horizont (60 cm- mv) verstoord. Naar verwachting is een eventueel sporenniveau op deze locatie nog redelijk intact. Op locatie 2 worden archeologische resten vanaf 5 cm –mv verwacht en bevindt een eventueel sporenniveau zich op 60 à 70 cm –mv