Proefsleuvenonderzoek in plangebied Unilocatie COS-terrein Grevenbicht-Obbicht, gemeente Sittard-Geleen; een archeologisch vooronderzoek.

In opdracht van de gemeente Sittard-Geleen heeft RAAP van 11 tot en met 20 maart een archeologisch proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in het kader van het project ‘Unilocatie COS-terrein GrevenbichtObbicht’ in de gemeente Sittard-Geleen. Het doel van het proefsleuvenonderzoek was het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein. Hiertoe was het noodzakelijk inzicht te krijgen in de precieze aard en omvang van de te verwachte/of bekende vindplaatsen. In het verlengde daarvan wordt uiteengezet wat de consequenties zijn van de onderzoeksresultaten voor de verdere planvorming in het plangebied. Aan de hand van een bureau- en verkennend booronderzoek uit 2019 was reeds bekend dat direct rondom het plangebied volgens ARCHIS drie archeologisch waardevolle terreinen liggen en 46 archeologische meldingen, terwijl ook nog eens diverse vondsten door amateurs bekend zijn die nog niet in ARCHIS waren opgenomen. Het booronderzoek maakte tevens duidelijk dat de bodems in het gebied intact waren. Het gaat om een gebied met een pakket kleiige oeverafzettingen op zand en grind van het Maasterras. Het grind en zand is afgezet gedurende het Pleistoceen, terwijl de kleien tijdens het Holoceen zijn afgezet. Tijdens het proefsleuvenonderzoek zijn verspreid over het plangebied 41 proefsleuven aangelegd met een totaal oppervlak van 4100 m2 . Dit komt neer op een dekkingsgraad van 10% van het totale plangebied. Verspreid over de proefsleuven zijn verschillende archeologische resten van drie vindplaatsen aangetroffen. Vindplaats 1 bestaat uit de resten van een veldbrandoven uit de nieuwe tijd en kuilen met baksteenpuin uit de veldbrandoven(s). De vindplaats ligt in het uiterste noorden van het plangebied en heeft binnen het plangebied een omvang van circa 75 x 17 m (1.275 m2). De sporen bevinden zich min of meer direct onder het huidige maaiveld. De vindplaats is zowel in horizontale als verticale zin niet meer gaaf aanwezig. De conservering is middelmatig. De vindplaats is niet zeldzaam, heeft een lage informatiewaarde en een gemiddelde ensemblewaarde. Vindplaats 2 bestaat uit nederzettingsresten uit de Romeinse tijd en of de vroege middeleeuwen, hoogstwaarschijnlijk uit de laat-Romeinse tijd en of de Merovingische periode. Vindplaats 2 neemt de gehele zuidelijke helft van het plangebied in: binnen het plangebied een gebied van circa 150 x 120 m (1,8 ha). De sporen zijn direct onder de bouwvoor herkenbaar. Met uitzondering van de direct ten westen liggende Kempenweg is de vindplaats gaaf aanwezig. De conservering van grondsporen varieert van slecht tot goed, de conservering van het vondstmateriaal van redelijk tot goed. De vindplaats is zeldzaam, heeft een middelmatige informatiewaarde en een hoge ensemblewaarde. Mogelijk bevindt zich ter hoogte van vindplaats 2 een oudere bewoningsfase, die vindplaats 3 wordt genoemd. Het gaat om drie sporen die iets dieper onder de bouwvoor herkenbaar waren (circa 60-70 cm onder het huidige maaiveld), maar ook gewoon tot vindplaats 2 kunnen behoren. De omvang van de vindplaats is onbekend, omdat het vlak binnen vindplaats 2 niet verder werd verdiept als sporen (direct onder de bouwvoor) werden vastgesteld. Op basis van de waardering van de aangetroffen archeologische resten, waarbij is gekeken naar zowel de fysieke als de inhoudelijke kwaliteit van de vindplaats, wordt geconcludeerd dat vindplaats 1 niet-behoudenswaardig is maar vindplaats 2 wel. Vindplaats 3 kan niet gewaardeerd worden, omdat de vindplaats nauwelijks is onderzocht en de aard, omvang en datering van de vindplaats onzeker blijven. Indien hier inderdaad een oudere vindplaats aanwezig is, dan is deze vindplaats hoogstwaarschijnlijk ook behoudenswaardig. Het selectieadvies luidt: - ter hoogte van vindplaats 1 en zones waar geen vindplaats is aangetroffen (geel en wit in figuur 27) geldt dat bij ontwikkeling geen verdere onderzoeksplicht bestaat (vrijgave voor ontwikkeling). Indien bij ontwikkeling vondsten worden aangetroffen, is de ontwikkelaar wel deze aan te melden bij het bevoegd gezag. - ter hoogte van vindplaats 2 (en 3; oranje in figuur 27) geldt in principe dat de vindplaats in situ behouden moet worden (planaanpassing). Een vindplaats in situ behouden kan ook door het gebied voldoende op te hogen, voorafgaand aan de ontwikkeling. Deze ophoging moet dan zodanig zijn, dat bij ontwikkeling niet tot in de bouwvoor gegraven wordt. Indien in situ geen optie is, is een nader onderzoek (opgraving) nodig, voorafgaand aan de ontwikkeling