Bureauonderzoek en Verkennend Booronderzoek Archeologie Plangebied Hoofdweg 3 te Westerlee, gemeente Oldambt

Hamaland Advies heeft in opdracht van BJZ.nu Bestemmingsplannen uit Almelo, een archeologisch bureauonderzoek en verkennend veldonderzoek uitgevoerd voor de nieuwbouw van een nieuwe loods en het verbreden van de bestaande sloot (t.b.v. extra hemelwateropvang) aan de zuidkant van het perceel. Deze locatie is gelegen aan de Hoofdweg 3 te Westerlee, gemeente Oldambt. Het totale plangebied heeft een omvang van 980 m² en de sloot heeft bij verbreding met 1 meter een oppervlakte 136 m². De nieuwe ontwikkeling zorgt voor een nieuwe, nog nader te ontwerpen bodemverstoring. Aangenomen mag worden dat de bodemingrepen ten behoeve van het vorstvrij aanleggen van de fundering dieper gaan dan 80 cm-mv. Het totale plangebied heeft een omvang van 1.116 m² als aangenomen wordt dat de sloot met 1 meter wordt verbreedt (980 m² + 136 m²). Het plangebied heeft een hoge verwachting (WR-a3) op de gemeentelijke archeologische beleidskaart. Het plangebied heeft de dubbelbestemming ‘Archeologie 3’ (artikel 34) in het "Bestemmingsplan Buitengebied Oldambt". Gemeentelijke eis is een KNA conform onderzoek bij plangebieden groter dan 200 m² en bij bodemingrepen dieper dan 45 centimeter en voor het graven of dempen van watergangen. Conclusie Op grond van de bestudeerde bronnen en gezien de waarnemingen in de omgeving, kan geconcludeerd worden dat het plangebied een hoge trefkans heeft op archeologische resten uit de periode van het Neolithicum en van de Middeleeuwen tot en met de Nieuwe Tijd. Nabij het plangebied is sprake van een voormalige kloosterboerderij van Mons Sinai of haar voorganger uit de Middeleeuwen. In de tussenperiode was het gebied minder geschikt voor bewoning vanwege veenvorming en is de kans op vindplaatsen en (strooi)vondsten geringer. Conform het gemeentelijk beleid dient bij plannen in gebieden die aangeduid zijn met een hoge archeologische verwachting, eerst een bureauonderzoek te worden uitgevoerd. Op basis van dit bureauonderzoek wordt de noodzaak tot verder archeologisch onderzoek bepaald. Dit om de archeologische waarden van de gronden vast te stellen en in voldoende mate aan te geven op welke wijze de archeologische waarden worden bewaard en/of gedocumenteerd. Op grond van de agrarische activiteit (graven, ploegen, egaliseren) en de veenontginning in de Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd is de natuurlijke bodemopbouw mogelijk voor een deel verstoord tot op een diepte van ca. 30-50 cm-mv. Er is een kans dat de verstoring de archeologische waardevolle niveaus uit de Steentijd niet heeft geraakt. Uit de resultaten van het booronderzoek blijkt dat de oorspronkelijke bodemopbouw vanaf de basis van het profiel uit verspoeld dekzand bestaat waarop een 50 cm dik pakket Hollandveen (Formatie van Nieuwkoop) is gevormd. Dit veenpakket is oorspronkelijk dikker geweest want het veenpakket wordt afgedekt door een toemaakdek van opgebrachte grond bestaande uit bruin humeus fijn siltig zand vermengd met veraard veen, brokjes rietzeggeveen en broekveen en plantenresten. Het toemaakdek wordt op zijn beurt weer afgedekt door een 35 cm dikke subrecente bouwvoor met baksteenpuin. Ter plaatse van de te verbreden sloot ontbreekt het intacte veenpakket. Hier is uitsluitend sprake van subrecente opgebrachte grondlagen. Selectieadvies Op grond van het aangetroffen intacte bodemprofiel ter plaatse van de paardenweide c.q. toekomstige loods, geldt een verhoogde trefkans voor archeologische vindplaatsen uit het Laat Paleolithicum tot en met het Midden Neolithicum. Deze bevinden zich, indien aanwezig, in de top van het pleistocene zand. Echter de verstoringsdiepte voor de fundering van de loods is dermate gering (60 cm-mv) dat de top van het pleistocene zand (1,80 cm-mv) niet bereikt wordt, waardoor eventueel aanwezige archeologische vindplaatsen niet verstoord zullen worden. Derhalve adviseren wij om geen vervolgonderzoek uit te laten voeren in het plangebied. Wel dient de dubbelbestemming ‘Waarde Archeologie a3’ voor de paardenweide te worden gehandhaafd. Voor de te verbreden sloot kan deze komen te vervallen en adviseren wij om de verwachting op de beleidskaart bij te stellen naar ‘laag’ met als indicatie ‘verstoord. Selectiebesluit De resultaten van dit onderzoek en het selectieadvies zijn op 31 mei 2016 beoordeeld door de bevoegde overheid, gemeente Oldambt en haar archeologisch adviseur (Libau Steunpunt Archeologie). Libau onderschrijft de conclusie en aanbevelingen van Hamaland Advies. Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: ‘Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister’. Deze aangifte dient te gebeuren bij de RCE te Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijk ambtenaar van de gemeente Oldambt hiervan per direct in kennis te stellen