Opgraving - variant archeologische begeleiding. Vervangen leidingen Coendersborg gemeente Groningen.: Antea Group Archeologie 2019/136

Antea Group projectnummer 419737 Antea Group heeft in maart en april 2017 een archeologische veldonderzoek (Opgraving, variant archeologische begeleiding) uitgevoerd op een locatie in de woonwijk Coendersborg te Groningen. De directe aanleiding tot het uitvoeren van het onderzoek was het voornemen om bestaande asbestcementleidingen te verwijderen en nieuwe gas- en elektriciteitsleidingen te leggen. Voorafgaand aan het onderzoek is een bureauonderzoek uitgevoerd waaruit is gebleken dat in het onderzoeksgebied resten verwacht kunnen worden uit de periode mesolithicum tot en met ijzertijd (nederzettingsterreinen op de flank van de Hondsrug). Daarnaast geldt een specifieke verwachting voor de periode late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd die in verband staat met boerenerven en buitenplaatsen. Eveneens bleek uit het bureauonderzoek dat in het plangebied sprake is van een ophogingspakket dat verband houdt met de aanleg van een naoorlogse woonwijk. Daarnaast was de verwachting dat de aanleg van ondergrondse infrastructuur vooral in de trottoirs waarschijnlijk tot een aanzienlijke bodemverstoring heeft geleid. In het veld is gebleken dat de nieuwe leidingbuizen kleiner in doorsnede waren dan de oude asbestcementleiding. Tijdens het saneren is de oude leiding daarom slechts half ontgraven en vervolgens in delen (recht omhoog) uit de grond getrokken. De nieuwe leiding is vervolgens in de zo ontstane holling gelegd. Dit betekent dat de bodem van de sleuf niet de onderkant van de oude leidingsleuf heeft bereikt en de werkzaamheden dientengevolge uitsluitend hebben plaatsgevonden in (recentelijk) verstoorde grond. Desondanks zijn de civiele werkzaamheden door de senior KNA-archeoloog in het veld in eerste instantie conform bovengenoemde strategie begeleid. Uit de begeleiding bleek dat de dikte van de verstoorde laag tot de top van de ongestoorde ondergrond gemiddeld 25 centimeter dik was. Het PvE ging uit van het zetten van een boring onderin de werksleuf om zo te bepalen hoe dicht de onderkant van de werkzaamheden in de buurt zou komen van mogelijk archeologische lagen. Afhankelijk daarvan moest dan de zone van 50 meter rondom de boring wel of niet begeleid worden. Nadat in de eerste twee weken bleek dat begeleiding op basis van deze criteria zelden nodig was, is in overleg met het Bevoegd gezag, besloten om het onderzoek af te schalen naar een extensieve begeleiding. Vanaf dat moment zijn enkel dagelijkse waarnemingen gedaan om te controleren of de bodemkundige situatie elders binnen het plangebied minder verstoord was. Dit bleek niet het geval en daarom is de archeologische verwachting in overleg met het bevoegd gezag naar beneden bijgesteld. Vanaf eind april 2018 heeft er geen archeologische begeleiding meer plaatsgevonden. In het deel van het tracé waar archeologische begeleiding heeft plaatsgevonden is één vondst gedaan: een hoornpit van een rund. Het object is liggend bovenop een leiding aangetroffen en is dus afkomstig uit omgewoelde grond. De begeleiding heeft geen sporen of structuren opgeleverd. Het uitgevoerde onderzoek betrof een opgraving, variant archeologische begeleiding, wat normaal gesproken het einde van de AMZ-cyclus betekent en diende om eventueel bij het graafwerk te verstoren archeologische resten te documenteren. Doordat de huidige civiele ingreep niet verder reikte dan de bestaande verstoringsdiepte en er daarom geen archeologische resten zijn aangetroffen, blijft de verwachting uit het bureauonderzoek echter overeind, inclusief de nu begeleide tracés. Geadviseerd wordt om bij eventuele toekomstige ontgravingen op deze plaatsen alsnog rekening te houden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische sporen