Bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek d.m.v. boringen (verkennende fase) Speelvoorziening Slotpark te Oosterhout, gemeente Oosterhout: Antea Group Archeologie 2020/173

In september 2020 heeft Antea Group in opdracht van Gemeente Oosterhout een archeologisch bureau- en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd voor de ontwikkeling van een speeltoestel in het Slotpark, ter hoogte van de hoek Slotlaan/Ridderstraat, te Oosterhout. De te onderzoeken locatie heeft een oppervlakte van ±400 m2. Door deze ontwikkeling zal de bodem in het plangebied verstoord raken tot maximaal 100 cm beneden het huidige maaiveld. Het plangebied valt binnen het bestaande bestemmingsplan ‘Centrum 2017’. In het bestemmingsplan heeft het plangebied een Waarde archeologie. Conform de beleidsnota geeft de gemeente als bevoegd gezag in dit geval aan of zij een archeologisch onderzoek noodzakelijk acht. Dit baseert de gemeente op haar archeologische beleidskaart. Op deze kaart heeft het plangebied een middelhoge archeologische verwachting. Gelet op de omvang van de voorgenomen ontwikkeling en de Waarde Archeologie is daarom een archeologisch vooronderzoek noodzakelijk. Dit wordt afgesloten met een selectiebesluit van de gemeente Oosterhout als bevoegd gezag waarin het besluit tot vrijgave voor wat betreft archeologie of de noodzaak tot vervolgonderzoek wordt geformuleerd. Dit mede op basis van het concrete advies uit onderhavig rapport. Bureauonderzoek Het plangebied bevindt zich ten noorden van het ‘Slotjesveld’, net aan de andere kant van de Ridderstraat. De Slotjes zijn gegroeid vanuit percelen die vanaf de veertiende eeuw (en mogelijk eerder) ontgonnen werden aan de rand van de woeste grond. Om deze ontginning aan de rand van de Oosterhoutse en leijsenakker mogelijk te maken werd voorzien in enkele grotere ontginningshoeven. Deze zouden later uitgroeien tot de huidige slotjes en vanaf de vijftiende eeuw meer en meer het karakter van landhuizen en kasteeltjes krijgen. Dit laatste geldt dan vooral voor de Blauwe Kamer, Brakenstein en Limburg. Halverwege de 16e eeuw bestonden de Slotjes allemaal. In deze eeuwen werden ze bewoond door de elite van Oosterhout, maar dan voornamelijk de lage adel. Het plangebied zelf is in het verleden nooit bebouwd geweest, en waarschijnlijk vooral in agrarisch gebruik geweest. Later volgde een gebruik als park. Het plangebied ligt daarbij in het verlengde van slotje Limburg maar ook kort nabij de toegangsweg tot Brakenstein. Uit het onderzoek komt daarmee niet duidelijk naar voren of het plangebied tot Brakenstein of Limburg heeft gehoord. Wel is duidelijk dat grond van beide slotjes en dat van slotje Beveren later werden samengevoegd om beide stadsparken te creëren. Uit het bureauonderzoek komt naar voren dat voor het plangebied een brede archeologische verwachting geldt. Gezien de landschappelijke ligging aan de rand van de Oosterhoutse akker en de bekende archeologische vondsten van de Heuvel en het Bouwlingplein moet rekening gehouden worden met eventueel aanwezige vindplaatsen uit de ijzertijd, volle middeleeuwen en nieuwe tijd, waarbij de hoogste verwachting geldt voor de periode late middeleeuwen en nieuwe tijd. Booronderzoek In het plangebied is sprake van een AC-profiel. Bij boring 1 is sprake van baksteen en kalkmortel. Eén boring (5) is waarschijnlijk in een oude greppel / sloot gezet. Advies In het plangebied is sprake van een AC-profiel. Bij boring 1 is sprake van baksteen en kalkmortel. Eén boring (5) is waarschijnlijk in een oude greppel/sloot gezet. Op basis van deze resultaten valt niet uit te sluiten dat archeologische resten in het plangebied aanwezig zijn. Er is echter ook gebleken dat er in het plangebied maar tot maximaal 0,4 m – mv wordt ontgraven en dat er alleen zeer kleine betonnen poeren worden geplaatst. Deze ontgravingen blijven onder de vrijstellingsgrens én zorgen niet voor verstoring van de top van de C-horizont. Het advies luidt dan ook om het plangebied vrij te geven voor wat betreft het aspect archeologie, op basis van de nu bekende ontgravingsdiepten. Mochten hier nog wijzigingen in komen, kan het noodzakelijk zijn dat er een inventariserend veldonderzoek d.m.v. proefsleuven wordt uitgevoerd in het plangebied. Het bevoegd gezag ging op 5 november 2020 akkoord met dit gegeven advie