Nissewaard Geervliet en Heenvliet afvalcontainers. Een bureauonderzoek, een inventariserend veldonderzoek door middel van grondboringen en een definitief onderzoek door middel van archeologische grondinspectie.: BOORrapporten 666

Algemeen In opdracht van de gemeente Nissewaard heeft de afdeling Onderzoek en Rapportage van Archeologie Rotterdam (BOOR) op 29 januari en 26 februari 2019 een definitief onderzoek verricht door middel van grondboringen en een archeologische grondinspectie in de plangebieden ‘L250306 - Heenvliet Hofkesweg’, ‘L270101 - Geervliet Sint Anthonieplein’, ‘L270102 - Geervliet Spuikade’, ‘L270104 - Geervliet Molenstraat’, ‘L270106 - Geervliet Schoolstraat’ en ‘L270208 - Geervliet Hooftweg’ in de gemeente Nissewaard. De locatie ‘Heenvliet locatienummer L250306’ is gesitueerd aan de rand van het provinciale monument 298, het kasteelcomplex Blijdestein. De locaties ‘L270101 - Geervliet Sint Anthonieplein’, ‘L270102 - Geervliet Spuikade’, ‘L270104 - Geervliet Molenstraat’ en ‘L270106 - Geervliet Schoolstraat’ liggen binnen de stadskern van Geervliet, met een zeer grote kans op archeologische sporen. De locatie ‘L270208 - Geervliet Hooftweg’ bevindt zich aan de binnenzijde van de Noorddijk, langs de Hooftweg, ten noorden van de kern Geervliet. De archeologische grondinspectie van de locaties ‘L250306 - Heenvliet Hofkesweg’, ‘L270101 - Geervliet Sint Anthonieplein’, ‘L270104 - Geervliet Molenstraat’ en ‘L270106 - Geervliet Schoolstraat’ is door verkeerde afstemming niet uitgevoerd. De archeologische grondinspectie - het verzamelen van archeologische vondsten en gegevens - is voor de overige locaties uitgevoerd op het bedrijventerrein van firma Dick Klok Cultuurtechniek aan de ‎Drieëndijk te Heenvliet. Voorafgaand aan het veldonderzoek is voor het gebied een bureauonderzoek uitgevoerd. De onderzoeken zijn verricht, omdat in de gemeente Nissewaard in verschillende woonkernen op in totaal 85 locaties afvalcontainers voor restafval worden geplaatst. Per container wordt een gat gegraven van ongeveer 3 bij 3 meter tot een diepte van 3 meter. Indien archeologische waarden aanwezig zijn, kunnen deze hierbij worden aangetast of vernietigd. Resultaten Uit het bureauonderzoek, waarbij onder meer is gekeken naar de historische situatie, de bodemopbouw en de bekende archeologische waarden in (de omgeving van) de onderzoeksgebieden, komt naar voren dat de onderzoeksgebieden ‘L270101 - Geervliet Sint Anthonieplein’, ‘L270102 - Geervliet Spuikade’, ‘L270104 - Geervliet Molenstraat’ en ‘L270106 - Geervliet Schoolstraat’ in terrein 16616 van de Archeologische Monumentenkaart januari 2008 (AMK) zijn geplaatst, oftewel de middeleeuwse kern van Geervliet gerekend vanaf de buitenkant van de stadsvest. De locatie ‘L250306 - Heenvliet Hofkesweg’ maakt deel uit van provinciaal monument 298, een terrein met resten van kasteel Blijdestein. Enkel het terrein ‘L270208 - Geervliet Hooftweg’ ligt in een gebied zonder specifieke archeologische waarden. Per vergissing is de grond van deze locatie doorzocht. Desondanks werden hierbij archeologische vondsten aangetroffen, zodat ook over deze locatie in dit rapport wordt gerapporteerd. De plaatsing van de afvalcontainers in de plangebieden zal gepaard gaan met grondroerende activiteiten. Hierbij kunnen de eventueel aanwezige archeologische waarden worden aangetast uit de perioden: de Midden-IJzertijd en Late Middeleeuwen. Uit het inventariserend veldonderzoek door middel van grondboringen blijkt dat de diepere ondergrond bestaat uit de Afzettingen van Calais, thans Laagpakket van Wormer (L250306 - Heenvliet Hofkesweg’). Het bovenliggende veen bestaat uit een pakket dat gerekend kan worden tot het Hollandveen, thans Formatie van Nieuwkoop, Hollandveen Laagpakket. Dit pakket is ter hoogte van ‘Hofkesweg’ in Heenvliet 136 cm dik. Het veen is overwegend kleiig met veel riet en (fijne) wortelresten met soms een enkele kleilaag welke als scheurklei is te interpreteren. De top van het veen is nergens geërodeerd. Bij de locatie ‘L250306 - Heenvliet Hofkesweg’ is de top mogelijk antropogeen iets aangetast. Ter hoogte van de onderzoeksgebieden 'L270101 - Geervliet Sint Anthonieplein’, ‘L270102 - Geervliet Spuikade’, ‘L270104 - Geervliet Molenstraat’ en ‘L270106 - Geervliet Schoolstraat' is de overgang abrupt. Het klastische pakket op het veen lijkt, met uitzondering van de locatie ‘Sint Anthonieplein’, uit twee fasen te bestaan. Het onderste gedeelte is minder dik, kalkloos en humeus. Het bovenste dikkere deel is kalkrijker en zandiger. Het pakket kan worden toegeschreven aan de Afzettingen van Duinkerke III (thans Laagpakket van Walcheren); een toewijzing van het onderste traject aan de Afzettingen van Duinkerke I (thans Laagpakket van Walcheren) is echter niet geheel uitgesloten. In de plangebieden zijn tijdens het definitief onderzoek door middel van een grondboringen aanwijzingen aangetroffen voor de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen. Ter hoogte van de vier onderzoeksgebieden in de middeleeuwse stadskern van Geervliet (stadsrechten verkregen in 1381), is een stedelijke ophoging aangeboord die mogelijk voor een groot deel nog uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd dateert. De dikte van het stedelijk pakket varieert tussen de 44 en 186 cm. Er zijn geen duidelijke lagen aangeboord die direct aan bewoning kunnen worden gerelateerd, zoals bijvoorbeeld haardresten, (leem)vloeren, brandlagen en mestlagen. Enkel de uitgegraven grond van de onderzoeksgebieden Spuikade en Hooftweg in Geervliet is archeologisch geïnspecteerd. Ter hoogte van de Spuikade is het verzamelde vondstmateriaal in drie periodes te verdelen: eerste helft 15e eeuw, tweede helft 16e eeuw tot en met de 18e eeuw en als laatste de 19e eeuw. Het materiaal is zeer divers. Het betreft waarschijnlijk ophogingen van de kade aan het Spui met stadsafval. Ter hoogte van de Hooftweg zijn met name fragmenten van (gebruikte) bakstenen verzameld. Het aardewerk, niet meer dan 5 scherven, en de 3 daktegelfragmenten dateren samen met de bakstenen uit de eerste helft van de 15e eeuw