Inventariserend veldonderzoek dmv proefsleuven. Vervangen kabels en leidingen te Groot-Maarslag, gemeente Het Hogeland.: Antea Group Archeologie 2019/141

Antea Group projectnummer 431766 Antea Group heeft op 9, 10 en 19 april 2018 een archeologisch inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de wierde Groot Maarslag in de gemeente Het Hogeland. Het inventariserend veldonderzoek is uitgevoerd in de vorm van een proefsleuvenonderzoek. De directe aanleiding tot het onderzoek was het voornemen om gastransportleidingen tussen Mensingeweer en Schouwerzijl (destijds nog gemeente De Marne, nu gemeente Het Hogeland, provincie Groningen) te vervangen en deels om te leggen. Voorafgaand aan het onderzoek is door Antea Group een quickscan uitgevoerd. Omdat de dorpswierde van Groot Maarslag een geregistreerd AMK-terrein (5409) is en het plangebied op de beleidskaart van de gemeente De Marne in een archeologisch waardevol gebied ligt, werd op basis van het vooronderzoek archeologische begeleding geadviseerd op locaties waar de leidingsleuf dieper zou zijn dan 1,0 m of breder dan 0,5 m. Het doel van het uitgevoerde onderzoek was in de eerste plaats het systematisch onderzoeken van het plangebied op de aanwezigheid van archeologische vondsten en/of sporen (karteren). In de tweede plaats diende het onderzoek om de aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en indien nodig inhoudelijke kwaliteit van deze archeologische resten vast te stellen (waarderen). In de sleuven zijn in verschillende profielen sporen van een intacte wierde aangesneden waarin wierdelagen en plaggenstapelingen aangetroffen. Zowel de kern (wp 1 t/m 4 en 8-1 en 8-2) als de flank van de wierde (wp 5 t/m 7) is aangesneden. De aangesneden lagen lijken op basis van aardewerktypologie op hun vroegst uit de vroege middeleeuwen te stammen. De plaggenstapelingen betreffen waarschijnlijk delen van twee zodenhuizen en een podiumrand Typische mestige lagen die wel in verband worden gebracht met oudere wierdelagen zijn niet gezien. Wanneer de resultaten van het onderzoek worden vergeleken met een in 2017 door verschillende partijen uitgevoerd en door het booronderzoek op dezelfde wierde, lijkt het er dan ook op dat tijdens het onderhavige veldonderzoek alleen het bovendeel van de wierde is aangesneden. Vermoedelijk zijn op een dieper niveau nog oudere wierdelagen aanwezig. Het onderhavige onderzoek betrof een karterend alsmede een waarderend onderzoek. Omdat de geplande leidingverleggingen reeds zijn uitgevoerd en in dit kader niet verder of dieper zal worden gegraven, is de vervolgstap ‘opgraven’ niet aan de orde. De vindplaats kan als behoudenswaardig worden bestempeld. Daarom wordt geadviseerd om de vindplaats bij toekomstige ingrepen zoveel mogelijk fysiek te behouden. Er moet van worden uitgegaan dat er intacte archeologische lagen direct onder de bouwvoor aanwezig zijn, vanaf een diepte van ca. 0,30 m –mv tot in ieder geval ca. 0,80 m –mv en vermoedelijk dieper. Het plangebied omvatte alleen het noordoostelijk deel van de wierde Groot Maarslag, maar het vermoeden is dat de in dit onderzoek aangesneden archeologische lagen zich uitstrekken over de rest van de wierde. Daarom wordt geadviseerd om bij toekomstige bodemingrepen op het gehele AMK-terrein rekening te houden met de aanwezigheid van de hier aangetroffen intacte archeologische vindplaats. Indien er op het niet onderzochte deel van de wierde in de toekomst toch een bodemingreep dient plaats te vinden die dieper reikt dan 0,30 m –mv, wordt geadviseerd om, afhankelijk van de aard van de ingreep, een waarderend archeologisch onderzoek (proefsleuvenonderzoek) uit te voeren. Dit rapport is op 10-03-2020 goedgekeurd door de opdrachtgever en op 16-03-2020 door de bevoegde overheid