Een dichter neemt wraak: Hamlet en al-Zir

Het Arabische Verhaal van al-Zir vertelt hoe de pre-islamitische held al-Zir, de legendarische grondvester van de klassiek-Arabische poëzie, wraak neemt voor de moord op zijn oudere broer. In het Westen zijn zowel al-Zir als dit volksverhaal over hem nauwelijks bekend. In de Arabische wereld zelf is er door de Arabische literatuurcritici eeuwenlang op het Verhaal van al-Zir neergekeken. Toch heeft een aantal moderne Arabische denkers juist dit volksverhaal gespiegeld aan Shakespeares Hamlet. Dit artikel is het eerste van een tweeluik over de moderne Arabische receptie van het Verhaal van al-Zir, en de ideologische lading die daarbij aan dit volksepos is toegekend. Hier betoog ik dat een aantal Arabische intellectuelen vanaf de twintigste eeuw het Verhaal van al-Zir beschouwden als een ideale uitdrukking van de nationale Arabische identiteit. De vergelijking tussen dit volksepos en Hamlet, een onbetwist meesterwerk van de Europese letterkunde, is daarmee niet alleen een vergelijking tussen twee verhalen, maar wordt ingezet als een vergelijking tussen twee culturen, de Arabische en de Europese