Prinos i kvalitet lucerke u zavisnosti od genotipa i tehnologije gajenja

It is essential to apply advanced management for successful production of alfalfa hay with premium quality (high content of protein and minerals). The maximum yield and the best quality of alfalfa in Serbia can be obtained by cutting four or five times per year. In alfalfa stands, use of cutting system with three cuts per year is inefficient and does not allow full exploitation of cultivar genetic potential and environmental conditions. It is possible, and economically beneficial to grow alfalfa on pseudoglay soils after application of lime and organic manure, with recommended rates 2.5 t ha-1 lime and 30 t ha-1 manure. Cutting alfalfa at the beginning of flowering stage (5 cuts per year) provides hay with better quality - higher content of crude protein and lower portion of fibre fractions (neutral detergent fibre, acid detergent fibre, acid detergent lignin), and there is no reduction in dry matter yield. There is no differences in alfalfa quality after application of lower (2.5 t ha-1) and higher dose (5.0 t ha-1) of lime + 30 t ha-1 of organic manure, but there is significant increase of dry matter yield and protein yield per hectare followed by higher level of metabolic energy per unit area. Upon the results of this study, base of successful alfalfa production would be to develop management system and cultivars for different environments that would maximize hay yields without significant loses of quality.Cilj rada je bio da se utvrdi uticaj genotipa i tehnologije gajenja na prinos i kvalitet lucerke. Postavljena su dva ogleda sa istim setom sorti (Banat VS, Nijagara, NS Alfa i NS Mediana ZMS V) na lokalitetima Rimski šančevi i Drakčići - rejon Kraljeva. Na lokalitetu Čenej ispitivan je uticaj sorte i sistema kosidbe na prinos i kvalitet lucerke, dok je u regionu Kraljeva ispitivan uticaj genotipa i različitih tretmana đubrenja krečom i stajnjakom. Dobijeni rezultati ukazuju da za uspešnu proizvodnju treba sejati sortno seme lucerke, a da izbor sorte zavisi od ekoloških uslova (zemljišta) i primenjene agrotehnike (režima kosidbe, đubrenja, navodnjavanja). Košenjem lucerke 3 puta godišnje ne iskorišćavaju se genetički potencijal sorte i agroekološki uslovi naše zemlje. Na pseudoglejnim zemljištima se može gajiti lucerka, posle primene krečnog materijala i stajnjaka. Rezultati ukazuju na značaj primene 2,5 t/ha kreča i 30 t/ha stajnjaka. Košenjem u fazi početka cvetanja (5 otkosa) dobija se bolji kvalitet - veći sadržaj sirovih proteina i manji udeo frakcija celuloze (NDF, ADF, ADL), a ne dolazi do smanjenja prinosa suve materije lucerke. Kvalitet lucerke se ne razlikuje posle primene niže (2,5 t/ha) i više (5,0 t/ha) doze krečnog materijala i 30 t/ha stajnjaka, ali dobija se povećanje prinosa suve materije, a time i veći prinos proteina i veća metabolička energija (NEM, NEL) po jedinici površine. Prinos i kvalitet suve materije lucerke najviše zavise od tehnologije gajenja (nivoa agrotehnike) i izbora sorte