Praca oryginalnaDługoterminowa obserwacja chorych z zaawansowaną niewydolnością serca po implantacji stymulatora dwukomorowego

Background: Cardiac resynchronisation therapy (CRT) has been shown to be effective in the treatment of patients with end-stage heart failure (HF). However, long-term results of CRT have not yet been validated. Aim: To assess the sustained benefit of CRT in patients with end-stage HF at long-term follow-up. In addition, predictors of response to CRT were analysed. Methods: Twenty-eight patients with end-stage HF, NYHA class ≥III (≥II in patients with indications for ICD and echocardiographic signs of ventricular mechanical systolic dyssynchrony), left ventricular ejection fraction 120 ms and left bundle branch block morphology received a biventricular device (BiV). In 27 patients LV pacing was achieved via the coronary sinus tributaries and in 1 patient an endocardial LV lead was introduced transseptally. Ten patients received an ICD-CRT device. The control group consisted of 29 patients fulfilling the criteria for ICD-CRT implantation in whom the CRT system was not implanted for various reasons. At baseline, 3 months after implantation, and then every 6 months the following parameters were evaluated: NYHA class, quality of life (QoL) score, QRS duration on surface ECG, and 6-minute walking distance. The need for hospitalisation assessed one year before and one year after implantation was compared. Follow-up was obtained up to 2 years. Results: The NYHA class and 6-minute walking test were significantly improved in the CRT group after 3 months and continued to improve gradually until 24 months of follow-up. The QoL improvement at 6 months was sustained over 2 years. Hospitalisation rate due to worsening of HF decreased. One-year and two-year survival were significantly better in the CRT group than in the control group (94 and 87 vs. 80 and 73% respectively). The only predictor of clinical improvement after CRT implantation was baseline NYHA class. Conclusion: Clinical improvements with CRT are progressive and sustained over 2 years of follow-up.Wstęp: Niewydolność serca (HF) jest bardzo istotnym problemem współczesnej kardiologii. Jak już udowodniono, poprawę kliniczną można uzyskać dzięki zastosowaniu terapii resynchronizującej (CRT). Cel: Długoterminowa ocena kliniczna efektów zastosowania CRT u chorych z zaburzeniami przewodzenia śródkomorowego i ciężką, oporną na leczenie farmakologicznie HF, a także analiza czynników predykcyjnych poprawy po zastosowaniu CRT. Metodyka: Badaniem objęto 28 chorych w wieku średnio 62,3±10,3 roku (40–76 lat), z frakcją wyrzutową lewej komory (LV) ≤35%, wymiarem końcoworozkurczowym ≥60 mm oraz QRS ≥120 ms (≥170 ms u chorych z implantowanym wcześniej stymulatorem serca), u których pomimo stosowania optymalnego leczenia farmakologicznego występowały nasilone objawy HF (III/IV klasa wg NYHA), oraz chorych z mniej zaawansowaną HF (II lub II/III klasa wg NYHA) kwalifikowanych do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora (ICD) serca, u których w badaniu echokardiograficznym stwierdzano cechy mechanicznej asynchronii skurczu komór IVD ≥35 ms. Grupę kontrolną stanowiło 29 chorych spełniających wyżej wymienione kryteria, u których z różnych powodów nie zastosowano CRT. Minimalny okres obserwacji chorych w obu grupach wynosił 6 mies. Badania kontrolne obejmowały ocenę stanu klinicznego (klasa wg NYHA, test 6-minutowego marszu) oraz jakości życia chorych. Ponadto w obu grupach odnotowano hospitalizacje związane z HF, a także dokonano analizy krzywych przeżycia. Wyniki: U 27 chorych zastosowano przezżylną stymulację LV poprzez zatokę wieńcową, a u jednego endokawitarną stymulację LV. Dziesięć osób otrzymało dwukomorowy ICD. Od 3. mies. obserwowano istotną poprawę kliniczną (zmniejszenie się liczby chorych pozostających w III/IV klasie wg NYHA – 82,1 vs 21,4%,