Artykuł oryginalnyOcena echokardiograficzna chorych z zaawansowaną niewydolnością serca i zaburzeniami przewodzenia śródkomorowego po implantacji stymulatora dwukomorowego

Background: Echocardiographic examination is essential for clinical assessment of patients after cardiac resynchronisation therapy (CRT). Aim: To assess the benefit of CRT in patients with end-stage heart failure at long-term follow-up. Methods: 28 patients with end-stage heart failure, NYHA class ≥III (II in patients with indications for implantable cardioverter defibrillator and echocardiographic signs of ventricular mechanical systolic dyssynchrony), left ventricular ejection fraction (LVEF) 120 ms and left bundle branch block morphology received a biventricular device. Standard colour Doppler echocardiography examination was performed at baseline, and then every 6 months, up to 2 years. Parameters of systolic and diastolic LV function, mitral insufficiency and right ventricular (RV) pressure were evaluated. Results: Following CRT, a statistically significant improvement of LV dimensions (pWstęp: Badanie echokardiograficzne jest ważnym elementem oceny chorego po implantacji stymulatora resynchronizującego (CRT). Cel: Długoterminowa obserwacja echokardiograficzna chorych z zaburzeniami przewodzenia śródkomorowego i ciężką, oporną na leczenie farmakologiczne niewydolnością serca, po zastosowaniu CRT. Metody: Badaniem objęto 28 chorych w wieku średnio 62,3±10,3 roku (40–76), z frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF) 35%, LVEDD ≥60 mm oraz QRS ≥120 ms (≥170 ms u pacjentów z implantowanym wcześniej stymulatorem serca), u których pomimo stosowania optymalnego leczenia farmakologicznego występowały nasilone objawy niewydolności serca (HF) (III/IV klasa wg NYHA), oraz chorych z mniej zaawansowaną HF (II lub II/III klasa wg NYHA) kwalifikowanych do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora serca, u których w badaniu echokardiograficznym stwierdzano cechy mechanicznej asynchronii skurczu komór – opóźnienie międzykomorowe skurczu (ang. interventricular delay, IVD) ł35 ms. Grupę kontrolną stanowiło 29 pacjentów spełniających wyżej wymienione kryteria, u których z różnych powodów nie zastosowano CRT. Minimalny okres obserwacji pacjentów w obu grupach wynosił 6 mies. Badanie echokardiograficzne wykonywano przed wszczepieniem układu dwukomorowego (BIV), a następnie w 6., 12. i 24. miesiącu po zabiegu. Wyniki: W ocenie echokardiograficznej po 6 mies. w grupie CRT obserwowano zmniejszenie wymiarów LV (LVESD 6,0±0,9 vs 5,7±0,8 cm, LVEDD 7,2±0,7 vs 6,8±0,8 cm,