Obraz kliniczny, strategia operacyjna i wyniki kliniczne leczenia chirurgicznego chorych z wadą aortalną i chorobą wieńcową. Czy wiek ma znaczenie?

Background: Aortic stenosis and coronary artery disease (CAD) sharing similar risk factors are associated with aging of the human population. Aim: The purpose of this study was to examine whether age affects clinical presentation, intraoperative management, and outcomes of patients who undergo simultaneous operations of aortic valve replacement (AVR) and coronary artery bypass grafting (CABG). Methods: The study involved 452 consecutive patients aged 64.8 ± 8.2 years (range 38–79 years), who underwent combined AVR and CABG between 2005 and 2015. They were divided into three groups: Y (young; below the first quartile; n = 114), M (middle-aged; 58–71 years; n = 225) and E (elderly; above the third quartile; n = 113). Pre- and intraoperative variables were analysed. The deaths that occurred in hospital and throughout follow-up were defined as cardiac- or non-cardiac-related. The probability of survival was calculated with the use of Kaplan-Meier curves. Results: Coronary artery disease was more extensive in group E than in group Y (p &lt; 0.05). Complete myocardial revasculari­sation was performed in 94.1%, 76.2%, and 62.8% in groups Y, M, and E, respectively (p &lt; 0.05). In-hospital mortality was 2.0%, 5.3%, and 6.4%, in groups Y, M, and E, respectively. Early morbidity was significantly higher in group E than in groups M or Y. The 12- and 60-month freedom from cardiac-related death was higher in group Y (0.98 ± 0.02 and 0.94 ± 0.03) than in group E (0.93 ± 0.02 and 0.85 ± 0.03; p = 0.023, respectively). Left ventricular ejection fraction below 0.4 and incomplete revascularisation were associated with worse prognosis, particularly in group E. Conclusions: Elderly patients undergoing combined procedures of AVR and CABG having more extensive CAD less often receive complete revascularisation, are at higher risk of early organ failure, and present markedly reduced rates of freedom from cardiac-related deaths throughout follow-up than younger subjects.Wstęp: Czynniki ryzyka wystąpienia zwężenia zastawki aortalnej i choroby niedokrwiennej serca są podobne i nieodłącznie wiążą się ze starzeniem człowieka. Wraz ze stałym zjawiskiem starzenia się populacji wzrasta odsetek ludzi w wieku podeszłym kierowanych w celu leczenia kardiochirurgicznego powyższych chorób serca. Nadmierna dbałość o dobre wyniki kliniczne u osób najstarszych nierzadko ma swoje odzwierciedlenie w ograniczaniu rozległości operacji. Cel: Celem niniejszej pracy była ocena, czy wiek chorych wpływa na obraz kliniczny, postępowanie okołooperacyjne, jak również wyniki kliniczne leczenia chirurgicznego u pacjentów z wadą aortalną i chorobą wieńcową. Metody: Badaniem objęto 452 kolejno operowanych chorych w średnim wieku 64,8 ± 8,2 roku (od 38 to 79 lat), których poddano jednoczasowej wymianie zastawki aortalnej oraz pomostowaniu aortalno-wieńcowemu w latach 2005–2015. Uczestników badania podzielono na trzy grupy wiekowe wyznaczone na podstawie analizy kwartylowej. I tak, w grupie Y znaleźli się chorzy młodsi (w wieku poniżej 1. kwartyla, tj. 71. rż.; n = 113). Do operacji kwalifikowano na podstawie badania echokardiograficznego i koronarograficznego. Analizowano dane demograficzne oraz przed- i śródoperacyjne dane kliniczne. Zgony, które miały miejsce podczas hospitalizacji, jak i po wypisaniu ze szpitala w obserwacji odległej, definiowano jako te pochodzenia sercowego i inne, niezwiązane z chorobami serca. Prawdopodobieństwo przeżycia oraz brak zgonów sercowych w obserwacji odległej w zależności od upośledzonej czynności skurczowej lewej komory (< 0,4) i niepełnej chirurgicznej rewaskularyzacji serca szacowano z zastosowaniem krzywych Kaplana-Meiera. Wyniki: Rozległość choroby wieńcowej oceniana wg skali SYNTAX była największa w grupie chorych najstarszych (p < 0,05 w stosunku do chorych z grupy Y). Pełną rewaskularyzację serca wykonano u 94,1%, 76,2% i 62.8% chorych, odpowiednio w grupach Y, M i E (p < 0,05). Śmiertelność wczesna wyniosła odpowiednio 2,0% w grupie Y, 5,3% w grupie M i 6,4% w grupie E. U chorych z grupy E częściej niż u pozostałych osób obserwowano powikłania narządowe, szczególnie ostre uszkodzenie nerek i niewydolność oddechową. Odsetek chorych wolnych od zgonów pochodzenia sercowego w obserwacji 12-to i 60- miesięcznej oszacowany metodą Kaplana-Meiera był istotnie większy w grupie Y (0,98 ± 0,02 i 0,94 ± 0,03) niż w grupie E (0,93 ± 0,02 i 0,85 ± 0,03) (p = 0,023). Upośledzona czynność skurczowa lewej komory (< 0,4) oraz niepełna chirurgiczna rewaskularyzacja serca wiązały się z gorszym rokowaniem, szczególnie w grupie osób najstarszych. Wnioski: Chorzy w wieku starczym poddani jednoczasowym zabiegom wymiany zastawki aortalnej i pomostowania aortalno-wieńcowego, pomimo że mają bardziej rozległe zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych rzadziej uzyskują pełną chirurgiczną rewaskularyzację mięśnia sercowego, są grupą wyższego ryzyka wczesnych pooperacyjnych powikłań narządowych oraz charakteryzują się istotnie zmniejszonym prawdopodobieństwem przeżycia z przyczyn sercowych w obserwacji odległej w porównaniu z pacjentami młodszymi