Związek między migotaniem przedsionków a wskaźnikami stanu odżywienia u pacjentów hospitalizowanych — przekrojowa analiza dokumentacji medycznej

Background: Atrial fibrillation (AF) and nutrition status abnormalities are two of the most significant epidemics in current health care. Aim: The aim of this study was to determine the relationship between the prevalence and outcome of AF, and the parameters of nutritional status among consecutive, real-life patients hospitalised in a university hospital. Methods: Analysis of the medical documentation of 4930 consecutive patients aged ≥ 18 years hospitalised for more than one day with diagnoses of cardiovascular disorders. Results: Patients admitted with a diagnosis of AF (n = 512) compared to their counterparts without AF less frequently had an NRS-2002 score ≥ 3, normal range of body mass index (BMI), higher blood haemoglobin, and lower low density lipoprotein cholesterol (LDL-C) concentration. In logistic regression analysis, the risk of a hospitalisation due to AF was negatively related to BMI, NRS-2002 score, and the value of the difference between ideal and actual body mass. Urgent admission and having an NRS-2002 score ≥ 3 remained the only significant variables determining the risk of in-hospital death. Blood concentration of LDL-C and urgent admission were the only significant variables determining risk of 30-day rehospitalisation in the studied population. Conclusions: Inpatients with AF had a lower prevalence of normal body mass. Patients with an AF diagnosis had different risk factors for in-hospital death and 30-day rehospitalisation than their counterparts with diagnosis of cardiovascular diseases but without AF; however, the parameters of nutritional status played an important role in both patient groups. The obesity and cholesterol paradoxes were also observed.Wstęp: Migotanie przedsionków (AF) i nieprawidłowości stanu odżywienia są obecnie jednymi z dwóch najczęściej występujących problemów współczesnej opieki zdrowotnej. Związek między tymi stanami jest uwarunkowany wieloma czynnikami patofizjologicznymi, m.in. takimi jak: prozapalny efekt adipokin i cytokin produkowanych przez tkankę tłuszczową trzewną i okołosercową, zmiany aktywności autonomicznego układu nerwowego, zespół bezdechu sennego, zespół metaboliczny, refluks żołądkowo-przełykowy, powiększenie przedsionka, przerost mięśnia sercowego i zaburzenia przewodzenia wewnątrzsercowego. Cel: Celem pracy była ocena związku między wartościami wskaźników stanu odżywienia pacjentów i zgonem wewnątrzszpitalnym a koniecznością rehospitalizacji w ciągu 30 dni u osób hospitalizowanych z powodu AF w porównaniu ze wszystkimi kolejnymi pacjentami hospitalizowanymi z powodu choroby sercowo-naczyniowej w jednym szpitalu uniwersyteckim w ciągu jednego roku. Metody: Przeprowadzono analizę dokumentacji medycznej 4930 kolejnych pacjentów w wieku ≥ 18 lat hospitalizowanych w jednym szpitalu, w ciągu jednego roku kalendarzowego, na oddziałach internistycznych dłużej niż jeden dzień i wypisa­nych z rozpoznaniem sercowo-naczyniowej jednostki chorobowej jako schorzenia zasadniczego (kody I00-I99 w klasyfikacji ICD-10). Pacjentów z AF (n = 512) identyfikowano jako osoby z rozpoznaniem wypisowym I48 wg ICD-10. Grupę kontrolną stanowili pozostali chorzy (n = 4418), u których nie rozpoznano AF przy wypisaniu ze szpitala. Analizowano następujące wskaźniki stanu odżywienia: punktację w skali NRS-2002, wskaźnik masy ciała (BMI), obecność deficytu masy ciała względem wagi idealnej wyliczonej ze wzoru Lorentza, stężenie hemoglobiny, cholesterolu frakcji LDL (LDL-C), triglicerydów, glukozy, albumin, iloraz stężeń białka C-reaktywnego (CRP) i albumin oraz bezwzględną liczbę limfocytów krwi. Za mierzone punkty końcowe analizy przyjęto zgon wewnątrzszpitalny z jakiegokolwiek powodu i rehospitalizację w ciągu 30 dni. Wyniki: Pacjenci przyjęci z powodu AF, w porównaniu z osobami z chorobami sercowo-naczyniowymi, ale bez AF, byli starsi, mieli niższą średnią punktację w kwestionariuszu oceny ryzyka związanego z niedożywieniem (NRS-2002), rzadziej uzyskiwali punktację NRS-2002 ≥ 3 (przyjęty powszechnie punkt odcięcia dla zwiększonego ryzyka związanego z niedożywieniem), charak­teryzowali się większą średnią masą ciała i wartością BMI, istotnie rzadziej mieścili się w przedziale prawidłowych wartości BMI (18,5–25 kg/m2; 22,8% vs. 27,8%; p = 0,016) oraz mieli wyższe stężenie hemoglobiny przy przyjęciu i niższe stężenie LDL-C. Punktacja NRS-2002 ≥ 3 oraz niedobór masy ciała były jedynymi czynnikami predykcyjnymi zgonu u pacjentów z AF. U osób bez AF, oprócz tych parametrów kilka innych uzyskało znamienność statystyczną względem oceny ryzyka zgonu wewnątrzszpitalnego i rehospitalizacji w ciągu 30 dni. W analizie metodą regresji logistycznej ryzyko przyjęcia do szpitala z powodu AF było znamiennie statystycznie powiązane negatywnie z wartością BMI, punktacją w kwestionariuszu NRS-2002 oraz bezwzględną różnicą między idealną i aktualną masą ciała. Przyjęcie w trybie pilnym (tylko u pacjentów bez AF) oraz uzyskanie przynajmniej 3 punktów w skali NRS-2002 były jedynymi niezależnymi czynnikami ryzyka zgonu wewnątrzszpitalnego. Natomiast stężenie LDL-C (iloraz szans [OR] 0,99 ± 95% przedział ufności [CI] 0,98–0,995) i hospitalizacja w trybie pilnym (OR 5,98 ± 95% CI 2,15–16,66) były jedynymi znamiennymi czynnikami ryzyka rehospitalizacji w ciągu 30 dni w badanej grupie. Wnioski: Pacjenci z AF, w porównaniu z pozostałymi hospitalizowanymi z powodu chorób sercowo-naczyniowych, ale bez AF, rzadziej prezentowali prawidłowy zakres BMI. Pacjenci z AF charakteryzowali się innymi czynnikami ryzyka zgonu wewnątrzszpitalnego i rehospitalizacji w ciągu 30 dni niż osoby przyjęte z innego powodu, w obu grupach jednak parametry stanu odżywienia odgrywały istotną rolę. Obserwowano także „paradoks otyłości” polegający na mniejszym ryzyku hospitalizacji z powodu AF i rehospitalizacji w ciągu 30 dni po wypisaniu z jakiegokolwiek powodu oraz „paradoks cholesterolowy” polegający na mniejszym ryzyku rehospitalizacji 30-dniowej u pacjentów z wyższym stężeniem LDL-C