Czynniki rokownicze w długoterminowej obserwacji pacjentów hospitalizowanych z powodu niewydolności serca: wyniki analizy polskiej części rejestru Heart Failure Pilot Survey Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Background: Over the last few decades, the incidence and prevalence of chronic heart failure (HF) have been constantly increasing. Aim: To identify predictors of one-year mortality and hospital readmissions in patients discharged after hospitalisation for HF. Methods: The study included Polish patients who agreed to participate in the Heart Failure Pilot Survey of the European Society of Cardiology and were followed for 12 months. The primary endpoint was all-cause death at 12 months. The secondary endpoint was a composite of all-cause death and readmission for cardiac causes at 12 months. Results: The final analysis included 629 patients. The primary end point occurred in 68 of 629 patients (10.8%). In multivariate analysis, independent predictors of one-year mortality were: higher New York Heart Association (NYHA) class at admission (odds ratio [OR] 1.90; 95% confidence interval [CI] 1.01–3.59; p = 0.0478), inotropic support during hospitalisation (OR 3.95; 95% CI 1.49–10.47; p = 0.0056), and lower glomerular filtration rate at discharge (OR 0.978; 95% CI 0.961–0.995; p = 0.0117). The secondary endpoint occurred in 278 of 503 patients (55.3%). In multivariate analysis, predictors of secondary endpoint were a history of previous coronary revascularisation (OR 2.403; 95% CI 1.221–4.701; p = 0.002) and inotropic support during hospitalisation (OR 2.521; 95% CI 1.062–5.651; p = 0.009). Conclusions: Patients discharged after hospitalisation for HF remained at high risk of death and hospital readmission. A previous history of coronary revascularisation, decreased renal function, and worse clinical status at admission with the need for inotropic support were predictors of one-year outcome in Polish patients hospitalised for HF.Wstęp: W ciągu ostatnich dekad pomimo postępów w zapobieganiu czynnikom ryzyka stale wzrasta częstość występowania przewlekłej niewydolności serca (HF), która staje się jednym z najistotniejszych wyzwań współczesnej medycyny. Jest to wynik wydłużenia życia i zwiększenia odsetka osób w podeszłym wieku w społeczeństwie, czyli populacji najbardziej narażonej na wystąpienie HF. Oczywistą rolę w tym zjawisku odgrywa także poprawa rokowania pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową, co prowadzi do zwiększonej liczby ocalonych osób z dysfunkcją lewej komory. Mimo wprowadzenia nowoczesnych metod terapeutycznych HF wiąże się z niekorzystnymi wynikami i wysokim odsetkiem powtórnych hospitalizacji. Cel: Celem pracy była ocena czynników predykcyjnych rocznej śmiertelności i powtórnych hospitalizacji wśród pacjentów przyjętych z powodu HF. Metody: Badaniem objęto pacjentów hospitalizowanych z powodu HF, którzy wyrazili zgodę na udział w polskiej części rejestru Heart Failure Pilot Survey Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Pierwotnym punktem końcowym był zgon z wszystkich przyczyn po okresie rocznej obserwacji, natomiast wtórny punkt końcowy obejmował zgon z wszystkich przyczyn oraz hospitalizacje z przyczyn sercowych po rocznej obserwacji. W wieloczynnikowej analizie regresji logistycznej uwzględniono wszystkie czynniki z wartością p < 0,1 uzyskane w analizach jednoczynnikowych. Za istotne statystyczne przyjęto wartości p < 0,05 dla wszystkich testów. Obliczenia statystyczne wykonano przy użyciu oprogramowania SAS w wersji 9.2. Wyniki: Ostateczną analizą objęto 629 pacjentów. Dane dotyczące rocznego przeżycia były dostępne dla całej populacji, natomiast dane obejmujące rehospitalizacje uzyskano w 503 przypadkach. Pierwotny punkt końcowy wystąpił u 68 z 629 pacjentów (10,8%), którzy (w porównaniu z osobami, które przeżyły) byli starsi, ich historia medyczna częściej obejmowała migotanie przedsionków, chorobę niedokrwienną serca, angioplastykę tętnic wieńcowych (PCI) i pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG). Przy przyjęciu charakteryzował ich gorszy stan kliniczny (wyższa klasa New York Heart Association [NYHA]) i częściej wymagali leczenia aminami presyjnymi. Przy wypisaniu ze szpitala charakteryzowali się niższym ciśnieniem tętniczym oraz niższym wskaźnikiem przesączania kłębuszkowego (eGFR). Analiza wieloczynnikowa wykazała, że niezależnymi czynnikami zgonu w okresie roku były: wyższa klasa NYHA przy przyjęciu (OR 1,90; 95% CI 1,01–3,59; p = 0,0478), zastosowanie amin presyjnych podczas hospitalizacji (OR 3,96; 95% CI 1,49–10,47; p = 0,0056) oraz niższy eGFR przy wypisaniu ze szpitala (OR 0,978; 95% CI 0,961–0,995; p = 0,0117). Wtórny punkt końcowy wystąpił u 278 z 503 pacjentów (55,3%). Charakteryzowali się oni częstszą historią PCI/CABG i hospitalizacji z powodu HF, niższą frakcją wyrzutową lewej komory, wyższą klasą NYHA przy przyjęciu oraz częściej wymagali terapii aminami presyjnymi podczas hospitalizacji, a także zastosowania leków przeciwkrzepliwych i diuretyków przy wypisaniu ze szpitala. Analiza wieloczynnikowa wykazała, że niezależnymi czynnikami ryzyka wystąpienia wtórnego punktu końcowego były: historia PCI/CABG (OR 2,403; 95% CI 1,221–4,701; p = 0,002) oraz stosowanie amin presyjnych podczas hospitalizacji (OR 2,521; 95% CI 1,062–5,651; p = 0,009). Wnioski: Pacjenci wypisani po hospitalizacji z powodu HF należą do grupy podwyższonego ryzyka zgonu i powtórnej hospitalizacji. Historia rewaskularyzacji wieńcowej, obniżona wartość GFR, gorszy stan kliniczny przy przyjęciu i konieczność stosowania amin presyjnych były długoterminowymi czynnikami rokowniczymi wśród osób hospitalizowanych z powodu HF