Wybrane adipokiny i grubość kompleksu intima-media u chorych na toczeń rumieniowaty układowy

Streszczenie Wstęp i cele pracy: Przyspieszony rozwój miażdżycy u chorych na toczeń rumieniowaty układowy (SLE) i możliwy udział w tym procesie adipokin stały się podstawą celu pracy tj. oceny stężeń wybranych adipokin i ich związków z grubością kompleksu intima-media (IMT) u chorych leczonych z powodu SLE. Metody: U 41 leczonych z powodu SLE kobiet (grupa badana) bez objawów klinicznych choroby wieńcowej oraz 38 zdrowych kobiet (grupa kontrolna), posługując się techniką ELISA oznaczano we krwi obwodowej stężenia adiponektyny, leptyny, rezystyny i chemeryny. W grupie chorych na SLE ultrasonograficznie oceniano IMT w tętnicach szyjnych wspólnych i udowych wspólnych, przyjmując za punkt odcięcia dla wartości prawidłowych IMT < 0,8 mm. Uzyskane wyniki poddano analizie porównawczej oraz analizie zależności. Wyniki: W grupie chorych na SLE zauważono wyższe stężenia adiponektyny i leptyny w porównaniu z kontrolą oraz dodatnią korelację między stężeniem leptyny i chemeryny, a w grupie kontrolnej ujemną korelację między stężeniem adiponektyny i leptyny. Zarówno w całej badanej grupie chorych, jak i w podgrupie z IMT ≥ 0,8 mm, nie obserwowano związków między stężeniem badanych adipokin, a grubością tego parametru. Natomiast w podgrupie z IMT tętnicy szyjnej > 0,6 i > 0,7 mm zauważono pozytywną korelację ze stężeniem adiponektyny. W całej grupie badanej i w podgrupie z IMT >0,6 mm wartość maksymalna IMT tętnic szyjnych była ujemnie skorelowana ze stężeniem rezystyny i dodatnio skorelowana ze stężeniem adiponektyny w podgrupach z IMT >0,6 i >0,7 mm. Podobnych zależności nie zaobserwowano w odniesieniu do IMT w tętnicach udowych, mimo że w grupie chorych na SLE współczynnik korelacji między grubością IM w tętnicach szyjnych i udowych był bardzo wysoki. Wnioski: U chorych na SLE mimo wyższego stężenia adiponektyny w surowicy występuje mniej korzystna konstelacja metaboliczna niż w grupie kontrolnej wyrażająca się zależnością stężeń adiponektyny i leptyny. Niestwierdzenie zależności między stężeniami oznaczanych adipocytokin a IMT ≥0,8 mm nie daje podstaw do wykorzystywania tych parametrów jako biomarkerów w wykrywaniu subklinicznych stadiów miażdżycy w badanej grupie chorych. Zaobserwowane związki między stężeniem rezystyny i adiponektyny, a grubością kompleksu IM < 0,8 mm ocenianego w tętnicy szyjnej, ujawnione zwłaszcza w pomiarach wartości maksymalnej IMT, mogą stanowić asumpt do dalszych badań w tym zakresie, obejmujących większą grupę zarówno leczonych chorych, jak i chorych z de novo rozpoznanym SLE. Słowa kluczowe: SLE, adipokiny, grubość kompleksu intima-media, miażdżyca