Ofbeldi gegn börnum á tímum heimsfaraldurs: Hvað ef heimilið er ekki griðastaður?

Ofbeldi gegn börnum felur í sér athöfn sem leiðir til eða er líkleg til að leiða til skaða á þroska barns. Ofbeldið getur verið líkamlegt, kynferðislegt eða tilfinningalegt. Vanræksla felur í sér skort á nauðsynlegri athöfn, sem getur skaðað þroska barns. Bæði ofbeldi og vanræksla geta valdið alvarlegum og varanlegum skaða fyrir barnið. Ofbeldi og vanræksla er útbreitt vandamál í íslensku samfélagi. Talið er að um 16% barna á Íslandi verði fyrir ofbeldi fyrir 18 ára afmælisdag sinn. Í kjölfar útbreiðslu Covid-19 eru þessar tölur enn hærri. Um 16% fleiri tilkynningar bárust barnaverndaryfirvöldum árið sem faraldurinn skall á samanborið við árið á undan. Börn eru sérstaklega berskjölduð fyrir ofbeldi í Covid-19. Margar fjölskyldur upplifa nú aukna streitu og meira álag. Margir foreldrar þurfa að stunda vinnu heiman frá og enn aðrir hafa misst vinnuna. Áfengis- og vímuefnaneysla hefur aukist og margir upplifa neikvæð áhrif félagslegrar einangrunar. Stuðningur sem er nauðsynlegur foreldrum sem eru í aukinni áhættu á að beita börn sín ofbeldi, bæði formlegur stuðningur og óformlegur af hálfu ættingja og vina, er nú af skornum skammti fyrir marga. Börn neyðast til að eyða meiri tíma heima hjá sér og fyrir börn sem verða fyrir ofbeldi af hendi foreldra sinna er það síður en svo öruggur staður til að vera föst á. Þau hafa færri bjargráð nú en áður, færri möguleika til að segja frá ofbeldinu eða til að leita til annarra aðila og úrræða sem gera þeim kleift að fjarlægjast erfiðar aðstæður sínar um stundarsakir. Íslensk stjórnvöld hafa varið 215 milljónum króna í átak gegn heimilisofbeldi og ofbeldi gegn börnum sem á að fela í sér markvissar aðgerðir og vitundarvakningu. Fjárhæðinni var skipt á milli stofnana og félagasamtaka sem koma að málum heimilisofbeldis og ofbeldis gegn börnum með það að markmiði að auka aðstoð og betrumbæta úrræði fyrir bæði þolendur og gerendur. Of snemmt er enn til að sjá árangur þessara aðgerða og hvort nægilega mikið hafi verið gert til að sporna gegn þessum alvarlega vanda. Aðeins framtíðin mun sýna hverjar raunverulegar afleiðingar faraldursins eru fyrir þennan hóp