Er þörf á hagvexti í nútíma samfélagi? Áhrif hagvaxtar og umbætur við mat á velgengni

Hér eru til skoðunar takmörk hagvaxtar við mælingar á velgengni þjóða en margir virðast setja samasemmerki á milli hagvaxtar og velgengni. Markmiðið er að skoða hvert samband hagvaxtar og hinna ýmsu þátta sem hafa áhrif á velgengni og velferð sé. Farið verður yfir hvort að aðrir mælikvarðar en VLF komi til greina sem mæling á velgengni landa og hverjir þeirra gætu mögulega hentað best hérlendis. Einnig verður fjallað um þau skref sem hafa verið tekin í slíkri umræðu hér á landi og hver næstu skref gætu verið í að meta velgengni út frá öðru en efnahagslegum umsvifum. Hagvexti var aldrei ætlað að vera mælikvarði á velferð og velgengni þjóða en samt virðist sú þróun hafa átt sér stað. Hagvöxtur er mældur hér á landi sem breyting á landsframleiðslu á milli tímabila og því er í raun verið að setja samasemmerki á milli velferðar og aukinnar framleiðslugetu. Skoða má samband hagvaxtar og hinna ýmsu þátta sem hafa áhrif á velferð íbúa og í ljós kemur að sambandið þar á milli er ekki eins sterkt og margir halda. Þegar komið er yfir ákveðið stig VLF virðist hagvöxtur ekki alltaf leiða til marktækrar aukningar á hamingju heldur virðist hann þess í stað ýkja vandamál eins og umhverfisspjöll, og sé ábata hans ekki dreift meðal íbúa, ójöfnuð. Þetta eru ein af stærstu vandamálum nútímans. Af þeim sökum getur verið gagnlegt að meta velferð út frá öðru en vergri landsframleiðslu. Litið er til Íslands þar sem skoðaðir eru mögulegir staðgenglar vergrar landsframleiðslu hérlendis. Að auki er velt upp þeim möguleika að notast við velsældarvísa Hagstofunnar við stefnumótun stjórnvalda hérlendis. Þónokkrir mælikvarðar koma til greina í staðinn fyrir VLF, farið er yfir kosti og galla nokkurra þeirra eins og til að mynda Human Development Index og Gross National Happiness. Niðurstaða þessarar yfirferðar er að ákjósanlegast væri þó að nota Genuine Progress Indicator hér á landi samhliða vergri landsframleiðslu, eins og staðan er í dag. Sá mælikvarði tekur tillit til ýmissa þátta sem hafa áhrif á velferð og umhverfið, sem verg landsframleiðsla gerir ekki