Sumar konur samtímans: Greining á smásögum Fríðu Ísberg í femínísku og póstfemínísku ljósi

Þessi ritgerð er lögð fram til BA-prófs í íslensku við Hugvísindasvið Háskóla Íslands. Umfjöllunarefni hennar eru valdar smásögur úr smásagnasafninu Kláða (2018) eftir Fríðu Ísberg. Smásögurnar sem um ræðir eru „Að kúga eða kúgast“, „Heim“, „Sumar konur“ og „Prófíll“ en þær fjalla allar um veruleika ungs fólks í reykvískum samtíma á raunsæjan hátt. Í ritgerðinni eru smásögurnar fjórar skoðaðar með hliðsjón af íslenskri kvennabaráttu og femínískum fræðum til að draga fram hvernig þær endurspegla íslenskan veruleika. Fyrst er fræðilegum forsendum ritgerðarinnar gerð skil í þremur köflum og í kjölfarið er greining á sögunum. Í fræðilegum kafla um femínisma á Íslandi er litið stuttlega yfir fyrstu tvær bylgjur kvennabaráttunnar hérlendis en megináhersla er lögð á nútímafemínisma sem einkennist af póstfemínisma, einnig kallaður þriðja bylgja femínisma, og fjórðu bylgju femínisma. Í tveimur köflum er fjallað um helstu einkenni þessara bylgna en í því skyni er einkum sótt í smiðju fræðikvennanna Öldu Bjarkar Valdimarsdóttur, Rosalind Gill, Angela McRobbie og Ásdísar Helgu Óskardóttur. Í umfjöllun um póstfemínisma er gerð grein fyrir því hve umdeilt hugtakið er innan femínískra fræða. Meðal annars er bent á að sumir telja póstfemínismann stuðla að auknu kynfrelsi kvenna á meðan aðrir líta svo á að hann sé afturför í kvennabaráttunni því hann ýtir undir óraunhæfa fegurðarstaðla, útlitsdýrkun og kapítalíska neyslumenningu. Fjórða bylgja femínismans er enn í mótun en dregið er fram hvernig hún einkennist af baráttu gegn nauðgunarmenningu, stafrænni aðgerðarstefnu og kvennasamstöðu. Greining á smásögunum með tilliti til femínískra fræða varpar ljósi á lífseigar eðlishyggjuhugmyndir um kynin, sem viðhalda kúgun kvenna og eru skaðlegar samfélaginu sem heild, kynbundinn ótta kvenna við kynferðisofbeldi og þær þröngu skorður sem samfélagið setur konum varðandi útlit og hegðun. Niðurstaða ritgerðarinnar er því sú að ýmsar hliðar kynjamisréttis viðgangast enn í íslensku nútímasamfélagi