Osmanlı Devleti’nin yapılanma sürecinde önemli bir devlet adamı Mehmed Sadık Paşa

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Osmanlı geleneksel yapısından gelen ve geçmise dönük bir toplum içinden süzülüp, gelecege yön veren birOsmanlı Pasası olan Mehmed Sadık Rıfat Pasa, Osmanlı mparatorlugu'nun köklerinin ne kadar saglamoldugunun farkında olarak yenilesme hareketlerine katkıda bulunmaya çalısmıstır. Onun bu yenilikçi tarafı,tamamen eskiye arkasını dönmesi gibi bir meçhule gidis degil, aksine bilinçli bir sekilde gelecege yönverme gayretidir. Osmanlı geleneksel yapısında geçmiste yapılan hataların tekerrür etmesi devleti zor birduruma düsürmüs ve dısarıda çözüm yolları aramaya itmistir. Ancak hızla büyüyen sanayi ve teknolojidevleti olma yolunda ilerleyen Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti'ni iktisadi ve idari alanlarda gerilerdebırakmıstır. Bu asamada çagı geriden takip eden Osmanlı Devleti, çagı yakalamak ve ihtiyaçlarınıkarsılamak için bu Avrupa devletlerini daha yakından tanımayı ve gözlemlemeyi prensip edinmistir.Osmanlı Devleti'nin iki dönem Viyana elçiligini yapan Mehmed Sadık Rıfat Pasa'nın daha çok dikkatiniçeken hususlar iktisadi ve idari alanlarda yasanan gelismeler ve bu gelismeler sonucunda ortaya çıkanhukuki düzenlemelerdir.Mehmed Sadık Rıfat Pasa'nın iktisadi ve idari alandaki fikirleri ve bu fikirlerinin Tanzimat döneminde nederece uygulanma imkânı bulabildigi gerçegi, tezin özünü ifade etmektedir.Bu tezin hazırlanması sırasında sorulan baslıca sorular sunlar olabilir:Mehmed Sadık Rıfat Pasa, Avrupa'da yasanan iktisadi degisimin Osmanlı Devleti'ni gelecekte nasıletkileyecegini anlayabilmis midir? Gelecekte bu alanda karsılasılacak sorunlar için çözüm üretebilmismidir? Kendi içinde yasadıgı toplum Pasa'ya ne yönde etki etmistir? Pasa, Osmanlı kadim gelenegiiçerisinden gelen biri olarak iktisadi ve idari alanda meydana gelen yeni düzene Osmanlı toplumunun uyumsaglamasını istemis midir?ste bu tezde bu soruların cevapları aranmıs ve yanıtlanmaya çalısılmıstır. Bu soruları yanıtlayabilmek içinPasa'yı çok iyi tanımak, yasadıgı ve çalıstıgı çevreyi tanımak, dönemin sosyal ve siyasi olaylarını bilmekgerekiyordu. lk asama da bu yönde bir çalısma yapılmıstır. Mehmed Sadık Rıfat Pasa hakkında yazılanlarkadar Pasa'nın kendi kaleminden çıkan yazılarda Pasa'yı yakından tanımamıza vesile olmustur. Pasa'nıneserlerinden yaptıgım çıkarımlar ve dönemin olayları arasındaki neden sonuç iliskileri ve dönemintoplumsal yapısı Pasa'nın siyasi, sosyal ve iktisadi sınırlarını belirlememe yardımcı oldu. Bununla birliktePasa'nın sınırları ve çagları asan düsüncelere sahip olması onun daha derinlemesine incelenmesi gerçeginiaçıkça ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler : Mehmed Sadık Rıfat Pasa, Tanzimat Dönemi, Osmanlı Devleti, Birey veDevletMehmet Sadık Rıfat Pasha who was one of the Ottoman Empire?s Pashas was coming fromtraditional life style of the Ottoman Empire and directed future as well. As he was aware ofOttoman?s roots which were very strong, he tried to make a contribution to the reforms. Theway of his reformist part is not deny the past on the contrary; it was an endeavor to direct thefuture as consciously. Mistakes made in Ottoman traditional life in the past had the state puton the spot and to urge the state to find solution abroad. On the other hand the Europeancountries which were growing fast in industry and technology, keep the Ottoman Empire backin the fields of economics and administrative. In this phase, Ottoman Empire to grab at an ageand prove the needs, to make a rule of connection with European states.Mehmet Sadık Rıfat Pasha was an ambassador of Ottoman Empire in two times in Vienna Hetook into consideration especially economical and political reform and legal procedure thatappeared of these reforms.The aims of this study is to appear to ideas of Mehmet Sadık Rıfat Pasha?s economical andpolitical ideas and applied of his ideas in Reforms Period.It can be some of the questions while the thesis has been prepared:These are: Could he understand some economical chancing of Europe how to affect theOttoman Empire in future?, Could he produce solutions to meet difficulties in future?, Howaffected him of his society?, Did he want to Ottoman society to obey the new economical andpolitical reforms?In this study these questions are tried to find and reply. To answer those questions it wasnecessary to know him, to know his working places and to know the economical-politicalevent of this period. First step is appearing of these. Some writings that were written in hisperiod and by his own helped to know him more. Nevertheless, Pasha?s limits and the ideas ofpassing the ages to put fort necessity for searching him deeply.Keywords: Mehmet Sadık Rıfat Pasha, The Era of Tazminat, Otoman Empire, Indivudualand Stat