Işıkla balık avcılığı üzerine bir araştırma

Avcılıkta ışık, balıkları cezbetmek ve bir araya toplamak için kullanılan optik uyarıcılardandır. Işık, çok eski zamanlardan beri deniz ve iç sularda, tek veya sürü oluşturan balıkların avcılığında kullanılmaktadır. Balıkların ışık ile cezbedilmesini etkileyen pek çok etken vardır. Bu etkenler bölgeden bölgeye, mevsimden mevsime ve balık türünden diğerine farklı olabilir. Bunlar arsında; akıntı ve rüzgarın yönü ve hızı, gel-git, su sıcaklığı, Ay’ın evreleri, besin miktarı, hava vb. sayılabilir. Balıkları bir araya toplamak ve operasyon sonuna kadar ayni mevkide tutmak için ışık kullanılan en önemli avcılık yöntemleri; Gırgır ve Lampara gibi çevirme ağlarıdır. Ayrıca; kaldırma ağlar, olta balıkları, uzatma ağlar ve kıyı sürükleme ağları ile avcılıkta da kullanılmaktadır. Işık ile ilgili olarak iki farklı konuda çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan birincisi balık yetiştirme çiftliklerinde ağ kafes üniteleri etrafındaki balıkların kaldırma ağı ile avcılığının denenmesidir. Bu çalışmanın diğer bir amacı da, Kaldırma ağlarının; Türkiye’de olduğu üzere sadece kıyıda değil, Uzakdoğu ülkelerinde olduğu gibi denizin ortasında da sabit veya hareketli düzeneklerle yapılabileceğinin gösterilmesidir. Bu ön çalışma, 1 mayıs–31 temmuz 1996 tarihleri arasında İzmir Körfezi Urla mevkiinde, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’ne ait kafes ünitesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada toplam 11 tür yakalanmıştır. En fazla yakalanan türler, Kupez (Boops boops), Sarpa (Sarpa salpa), İstavrit (Trachurus trachurus), Kefal’dir (Chelon labrasus). Avcılık gündüz ve gece yapılmıştır. Toplam avcılık içinde gece ve gündüz yakalamam oranı, sırasıyla %83.71 ve %16.29 olarak gerçekleşmiştir. İkinci çalışmada ise, gırgır balıkçılığında kullanılan ışık sistemlerinin avcılığı etkisi incelenmiştir. Bu çalışma, Kasım 1999–Mayıs 2001 tarihlerinde, gırgır av gücünün yoğun olduğu İzmir Körfezi’nde yürütülmüştür. Saha çalışmalarında, su üstü ve su altındaki farklı ışık yoğunlukları dikkate alınarak, gerek karanlıkta ve gerekse yapay ışıklandırmanın yapıldığı sırada plankton ve askı madde miktarını incelemek amacıyla es zamanlı olarak su örnekleri alınmıştır. Bu farklı ışıklandırma düzeyleri ile teknenin altında toplanan balıkların sürü davranışları eko-saunder ve bir sualtı video kamerası ile gözlenmiştir. Bir kaldırma ağı yardımıyla yapay ışık altında tekne altında toplanan balıklardan örnek alınarak, bunların görsel uyarımlara olan tepkileri güvertedeki bir deniz suyu tankında gözlenmiştir. Sonbahar ve ilkbaharda 4000, 8000 ve 10000 watt lik yapay ışıklandırma su yüzeyinde ölçülen ortalama değeri sırasıyla 20.3 – 21.9, 29.3 – 34.5 ve 41.3 – 47.7 mmol s-1 m-2 ölçülürken, ışık yoğunluğu su yüzeyinin hemen altında 3.0 – 4.0, 6.8 - 4.1 ve 6.0 – 6.4 mmol s-1 m-2 ölçülmüştür. Bu değerler 3 metre derinlikten sonra ise 1 mmol s-1 m-2 ‘nin altına düşmektedir. Ekosounder görüntülerinde balıklar 4000 watt’ta su yüzeyine kadar yükselmiştir. 8000 ve 10000 watt ışık gücü altında toplanan balıkların 6 metre derinliğin altındaki su tabakalarında yoğunlaştığı görülmüştür. Işıklar söndükten yaklaşık 80 saniye sonra sürünün dağılarak gruplar halinde derine doğru indikleri gözlenmiştir. Siliyat ve zooplanktonun yapay ışıklandırmada yüzeye çıktığı ve miktarının azaldığı, tintinidin yüzeye hareket ettiği ve miktarının arttığı, fitoplanktonun ise hücre sayısının yüzeyde azaldığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında 4000, 8000 ve 10000 watt’lik akkor telli lamba ile yapılan yapay ışıklandırmanın balıklar üzerine herhangi bir davranış bozukluğuna neden olmadığı gözlenmiştir. Balıklar çoğunlukla ışık yoğunluklarını tercih ettikleri derinlikte kalma eğilimindedir. Sonuç olarak, sualtı ve su üstünde avlanma sırasında ışıktan yararlanmanın büyük çaplı endüstriyel balıkçılık faaliyetlerinin yanısıra, küçük ölçekli balıkçılıkta kullanılan farklı yöntemlerin önemli bir unsuru olduğu söylenebilir.The light is a form of optical stimulus utilized for attracting and concentrating fishes and has been operated for catching single or schooling fishes both in fresh water and sea very olden times. There are many factors affecting the attraction of fish to light. These factors may differ according to the grounds, seasons and species. Direction and the velocity of winds and currents, tides, temperatures and the phases of moon are the most effective ones. For aggregating fishes and to keep them in the same area till the end of the operation mainly surrounding nets such as purse seine and lampara used with light and also the light can be used in fishery with lines, gillnets, lift nets and beach seine. Studies have been made on two different issues involving fishing with light, the first one of which is a trial to fish by means of a lift net around net cage units in fish breeding farms. Another purpose of this study is to demonstrate that lift nets can be set in the middle of the sea in fixed or mobile (movable) mechanisms such as in far eastern countries, as well as along the sea-shore such as in Turkey. This preliminary study was conducted between May 1 and July 31, 1996 in the bay of Izmir, Urla district using the net-cage unit of Fisheries Faculty, E.U (Aegean University). A total of 11 species were caught during the study. The most caught fish among all species are Bogue (Boops boops), Squid (Loligo vulgaris), Salema (Sarpa salpa), Horse mackerel (Trachurus trachurus), Mullet (Chelon labrasus). Fishing was made in the day light and night. Catching rate in the day light and at night was found %83.71, and % 16.29, respectively. That shows us the night fishing is more efficient than the day time fishing. The second study examined the effects of light system used in purse seining on fishing process. This study was carried out between November 1999 and May 2001 in Izmir Bay where purse seining fishery performance is high. In the field experiments water samples were taken simultaneously in order to investigate the amounts of plankton and suspended materials both in darkness and when artificial illumination was made, considering different light densities on the water and under the water. Light sources with incandescent lamp of 4000, 8000 and 10000 watts were used in the experiment. Schooling behaviors of the fish gathering under the boat with these different illumination levels were observed by echo-sounder and on under-water video cameras. In autumn and spring, artificial illumination with 4000, 8000 and 10000 watts produced mean light densities of 20.3 – 21.9, 29,3 – 34.5 and 41.3 – 47.7 mmol s-1 m-2 on the surface, while those of 3.0 – 4.0, 6.8 – 4.1 and 6.0 – 6.4 mmol s-1 m-2 just under the surface. These values tend to decrease below 1 mmol s-1 m-2 under 3 m depth. From the echo-sounder monitor it was observed that wish was raising almost to the surface when 4000 watt used. When 8000 and 10000 watts were used the school were observed to congregate below 6 meters. About 80 seconds after the light were switched off, schools were observed to disperse and descent to the deeper water. It was found that under the artificial illumination, the ciliates and zooplankton raised to the surface and these quantity decreased; tintinids raised to the surface and the ir increased; and cell number of phytoplankton decreased the surface. Given the data obtained, it was observed that artificial illumination made with 4000, 8000 and 10000 watt incandescent lamps did not cause any significant behavioral abnormalities in fish. Fish often tend to stay at the depths where they prefer light densities in particular. In conclusion, it can be said that making use of light during fishing on and under water is an important aspects of different methods employed in small scale artisanal fishery as well as large commercial fishing processes