Het ontwikkelen van zelfregulerend leren bij vmbo leerlingen

Probleemstelling: In deze Masterthesis is onderzocht of zelfregulerend leren door middel van scaffolding ontwikkeld kan worden bij vmbo leerlingen. Het gebruik van metacognitieve vaardigheden is voor vmbo leerlingen niet vanzelfsprekend, omdat op het vmbo voornamelijk cognitieve competenties centraal staan (Hiteq, 2010). Bij het ontwikkelen van zelfregulerend leren wordt scaffolding ingezet als ondersteuningsaanpak. Bij deze aanpak wordt ondersteuning gegeven bij een leertaak dat een leerling niet alleen kan uitvoeren. Vmbo leerlingen hebben behoefte aan een hogere mate van scaffolding, waarbij sprake is van een sterkere docentsturing. Het afbouwen van een hoge mate naar een lagere mate van scaffolding leidt volgens Dabbagh (2003) tot zelfregulerend leren. De onderzoeksvraag is: “Leidt het afbouwen van scaffolding tot een hogere score op cognitieve vaardigheden, metacognitieve vaardigheden, motivatie en self-efficacy bij de natoets in vergelijking met een constante hoge mate van scaffolding?” Methode: De steekproef bestaat uit 74 leerlingen van het vmbo. Bij aanvang van het onderzoek is een vragenlijst afgenomen op basis van de Motivated Strategies for Learning Questionaire (MSLQ) en aan het einde is deze nogmaals afgenomen. In de eerste conditie is de ondersteuning bij het invullen van planning, monitor en evaluatievragen afgebouwd van een hoge naar een lagere mate van scaffolding en bij de tweede conditie is een constante hoge mate van scaffolding aangehouden. Door middel van een Mann- Whitney en een t- toets zijn de twee groepsgemiddelden met elkaar vergeleken. Resultaten: Op basis van deze analyse is naar voren gekomen dat beide groepen niet significant verschillen op metacognitieve vaardigheden, significant hoger scoren op cognitieve vaardigheden, significant lager scoren op motivatie en dat de leerlingen van de afbouwende conditie significant hoger scoren op self-efficacy. Discussie en conclusie: De significante stijging van de cognitieve vaardigheden komt overeen met het onderzoek van Hiteq (2010), waarbij de conclusive wordt getrokken dat vmbo leerlingen behoefte hebben aan een sterke sturing bij het uitvoeren van cognitieve activiteiten. De verwachting is dat het afbouwen van scaffolding leidt tot zelfregulerend leren, maar uit onderzoek is geen significant verschil naar voren gekomen. Dit kan verklaard worden door dat het ontwikkelen van metacognitieve vaardigheden een te complex proces is om in enkele weken te ontwikkelen. De extrinsieke motivatie van de leerlingen heeft geleidt tot een dalende motivatie. De beloning was niet groot genoeg en hierdoor was de cognitieve inspanning minimaal. De toenemende handelingsvrijheid heeft tot een hogere self-efficacy geleid bij de afbouwende conditie en deze conclusie ligt in lijn met Hiteq (2010)